Hidrologik gözetimin dijitalleştirilmesi kapsamında saha incelemesi yapıldı
Türkmen ve Kazak hidrologik kayıt ve arama-kurtarma uzmanlarından oluşan ekip, Amuderya üzerindeki Kerki hidroloji istasyonu yakınında, Dashrabat ve Boreşl köyleri civarındaki sınırötesi erken uyarı sisteminin çalışmasını inceledi. 2026’da yapılacak GIS çalışmalarının yürütülecek yerleri belirlendi ve Orta Asya’da hidrologik durumlara ilişkin karşılıklı erken uyarı sistemini geliştirme imkanları değerlendirildi. Bu bilgi Türkmenistan Çevre Koruma Bakanlığının resmi sitesinde yer aldı.
Habere göre çalışmalar, Türkmenistan Çevre Koruma Bakanlığına bağlı hidrometeoroloji servisi ve ülkenin Savunma Bakanlığının sivil savunma ve kurtarma birimleriyle yakın işbirliği içinde yürütüldü.
Ayrıca Almatı’daki (Kazakistan) Acil Durumlar ve Risk Azaltma Merkezi uzmanları — A.K. Akparov, A.G. Ospanov ve V.V. Kuçkin — da katıldı. Bu işbirliği geçen yıldan beri sürmekte olup, GIZ tarafından yürütülen “Orta Asya’da yenilikçi bilgi-iletişim teknolojileri aracılığıyla sınırötesi su kaynaklarının güvenli yönetiminin güçlendirilmesi” ortak projesine dayanmaktadır. Proje, GIZ’in “Orta Asya’da İklim Risk Yönetimi” bölgesel programının bir parçasıdır.
Saha çalışmalarından önce Aşkabat’taki “Türkmengidromet” binasında Türkmen hidrometeorologlarının iştirakiyle istişareler yapıldı. Görüşmede, bölgede pilot çerçevedeki sınırötesi nehir havzalarında alan araştırmalarının sürdüğü bildirildi: 2024’te çalışmalar Kazakistan ve Özbekistan’da — Oğam ve Zerafşan nehirlerinde — tamamlandı; bu yılın başında Tacikistan’da Zerafşan’da devam etti ve ekim ayından itibaren Türkmenistan ile Kırgızistan’da başlatıldı.
Lebap vilayetinin Kerki ilçesine varışın ardından, Türkmen–Kazak keşif ekibi yerel yönetim temsilcileriyle birlikte hidrologik izleme sistemi ile yerel erken uyarı mekanizmalarının teknik açıdan iyileştirilmesi konularını görüştü. 2028’e kadar yürütülecek pilot çalışmalar için alanlar net olarak belirlendi.
Genel olarak, Orta Asya ülkelerindeki — Türkmenistan dahil — mevcut hidrologik postlarda modern bilgisayar ekipmanlarıyla donatılmış ve uydu internetine bağlanabilecek otomatik izleme istasyonları kurulması planlanıyor. Ayrıca halk için etkili uyarı yöntemleri — sirenli sesli uyarı sistemleri ve özel mobil uygulamalar — devreye alınacak.
Gerçek zamanlı veri almak amacıyla otomatik istasyonlarla entegre interaktif atlaslar geliştirilecek. Uzmanların belirttiğine göre bu saha çalışmasının amacı, olası hidrologik riskleri tespit etmek ve bunları devletlerarası erken uyarı sistemine önleyici tedbirlerle birlikte yansıtmaktır.
