Çin ve Rusya, 2035 yılına kadar Ay’da nükleer enerji santrali kurmayı planlıyor

Çin, 2028 yılında “Chang’e-8” görevinin bir parçası olarak Ay yüzeyine iniş aracı, ayrover ve robot göndermeyi planlıyor. Isıtma ve elektrik altyapısı gibi tesislerin 3D baskı teknolojisiyle inşa edilmesi bekleniyor.

Reuters’ın sunumda yer alan bilgilere göre, Çin ve Rusya’nın ortak inşa ettiği Uluslararası Ay Bilimsel İstasyonu (ILRS) için bir nükleer reaktörün kurulması planlanıyor. Bu istasyon, 2035 yılına kadar tam kapasiteyle çalışmaya başlayacak.

Neden nükleer enerji santrali?

Ay’da sürekli enerji sağlamak zor çünkü gece süresi 14 Dünya günü kadar sürebiliyor. Bu durumda, nükleer enerji, istikrarlı ve güvenilir bir enerji kaynağı olarak önem kazanıyor.

Ancak Ay’da nükleer reaktörün yönetimi teknik olarak zor. Reaktörden çıkan ısıyı atmak gerekiyor fakat atmosfer olmadığı için bu sorun yaratıyor. Radyatörlerle ısı atılması teorik olarak mümkün olsa da, radyatörler büyük alan ve ağırlık gerektiriyor ve güneş ışınlarıyla ısınma riski bulunuyor. Ayrıca Ay yüzeyindeki eğimler radyatörlerin yerleştirilmesini zorlaştırıyor.

Rusya’nın rolü

2024 yılının 8 Mayıs’ında Rusya’nın uzay ajansı Roskosmos, bu reaktörün teslim edileceğini ve Rusya’nın projede öncü rol oynayacağını resmen açıkladı. Reaktörün gücü yaklaşık 500 kilovat olarak tahmin ediliyor — bu küçük ölçekli bir nükleer santrali ifade ediyor.

Sistem nasıl çalışacak?

Reaktör, Çin’in H-2 model ağır yük roketi ile Ay’a taşınacak. Ay’a yerleştirildikten sonra, üs otomatik sistemler ve robotlar yardımıyla aşamalı olarak inşa edilecek.

Küresel bağlam: Neden şimdi?

• Bu proje, ABD’nin 2027 yılında Ay’da üs kurmayı hedefleyen Artemis programına bir rakip olarak görülüyor.

• ILRS girişiminde Azerbaycan, Belarus, Pakistan, Gine, Senegal gibi 17’den fazla ülke yer alıyor ve dijital bir Ay topluluğu oluşturuluyor.

• Rusya, nükleer teknoloji konusundaki gücünü Çin ile iş birliği içinde sergilemeyi ve Ay araştırmalarında lider bir rol üstlenmeyi hedefliyor.