Gidrologik kuzatuvni raqamlashtirish bo‘yicha dala monitoringi o‘tkazildi
Turkmaniston va Qozog‘istonning gidrologik hisob va qutqaruv ishlari bo‘yicha mutaxassislari Amudaryodagi Kerki gidroposti yaqinida, Dashrabat va Boreshl qishloqlari atrofidagi chegaradosh erta ogohlantirish tizimi faoliyati bilan tanishdilar. Ular 2026-yilda o‘tkazilishi rejalashtirilgan GIS-tadqiqotlari uchun joylarni aniqladilar hamda Markaziy Osiyoda gidrologik vaziyatlar bo‘yicha o‘zaro erta ogohlantirish tizimini takomillashtirish imkoniyatlarini muhokama qildilar. Bu haqda Turkmaniston Tabiatni muhofaza qilish ministrligining rasmiy saytida xabar berildi.
Xabarga ko‘ra, ishlar Turkmaniston Tabiatni muhofaza qilish ministrligining gidrometeorologiya xizmati hamda MudoFAA ministrligi huzuridagi fuqaro muhofazasi va qutqaruv xizmatlari xodimlari bilan yaqindan hamkorlikda olib borildi.
Shuningdek, Olmata (Qozog‘iston) shahridagi Favqulodda vaziyatlar va xavfni kamaytirish markazining mutaxassislari — A.K. Akparov, A.G. Ospanov va V.V. Kuchkin ham ishtirok etdilar. Ushbu hamkorlik o‘tgan yildan beri davom etib kelmoqda va GIZning “Markaziy Osiyoda innovatsion AKT orqali chegaraoldi suv resurslarini xavfsiz boshqarishni kuchaytirish” loyihasiga asoslanadi.
Ashxoboddagi “Turkmengidromet” binosida dala ishlaridan oldin maslahatlashuvlar o‘tkazildi. Ta’kidlanishicha, hozirda mintaqada pilot dala tadqiqotlari olib borilmoqda: 2024-yilda ular Qozog‘iston va O‘zbekistonda — O‘gam va Zarafshon daryolarida o‘tkazildi, joriy yil boshida Tojikistonda Zarafshonda davom ettirildi, oktabrdan esa Turkmaniston va Qirg‘izistonda boshlandi.
Lebap viloyatining Kerki tumaniga yetib kelganlaridan so‘ng, turkman–qozog‘iston ekspeditsiya guruhi mahalliy hokimlik vakillari bilan birgalikda gidrologik monitoring tizimi va mahalliy ogohlantirish tizimini texnik jihatdan takomillashtirish masalalarini muhokama qildi. 2028-yilgacha o‘tkaziladigan pilot gidrologik tadqiqotlar uchun hududlar aniq belgilandi.
Umuman olganda, Markaziy Osiyo davlatlaridagi — jumladan Turkmanistondagi — mavjud gidrologik postlarga zamonaviy kompyuter uskunalari va sun’iy yo‘ldosh interneti bilan jihozlangan avtomatlashtirilgan monitoring stansiyalarini o‘rnatish rejalashtirilmoqda. Aholiga ogohlantirishning samarali choralarini — sirenali tovushli tizimlar va maxsus mobil ilovalarni joriy etish ko‘zda tutilgan.
O‘z vaqtida va real vaqtda ma’lumot olish uchun avtomatlashtirilgan stansiyalar bilan integratsiyalashgan interaktiv atlaslar ishlab chiqiladi. Mutaxassislarning ta’kidlashlaricha, safarning maqsadi — mumkin bo‘lgan gidrologik xavflarni aniqlash va ularni davlatlararo erta ogohlantirish tizimida oldini olish choralar bilan birga aks ettirishdir.
