Tarvuz yetishtirish usullari va inson salomatligiga ta’siri
Tarvuz (Citrullus lanatus) — qovoqdoshlarga mansub, shirin va suvga boy bo‘lgan yozgi mevalardan biridir. Bu maqolada tarvuzning foydali tomonlari, mumkin bo‘lgan salbiy ta’siri va uni yetishtirish usullari haqida so‘z yuritiladi.

Tarvuzning foydalari
-
Suvga boy
Tarkibi 90–92% suvdan iborat. Tanani suvsizlanishdan saqlaydi, ayniqsa issiq kunlarda foydali. -
Vitaminlar va antioksidantlar
A, C vitaminlari, likopin va beta-karotin mavjud. Yurak salomatligini qo‘llab-quvvatlaydi va saraton xavfini kamaytiradi. -
Buyraklar uchun foydali
Peshob haydovchi xususiyatga ega bo‘lib, toksinlarni chiqaradi, buyraklarni tozalaydi. -
Hazm qilishni yaxshilaydi
Tolali tuzilishi ichak faoliyatini yaxshilaydi va hazmni yengillashtiradi. -
Yurak salomatligini mustahkamlaydi
L-sitrullin moddasi qon tomirlarni kengaytirib, bosimni me’yorda ushlab turadi.
Tarvuzning zararli tomonlari
-
Ko‘p iste’mol qilinsa
Qorin dam bo‘lishi, ich ketishi yoki hazm buzilishi holatlari bo‘lishi mumkin. -
Diabetiklar uchun xavf
Shakar miqdori yuqori — diabet kasallari tarvuzni ehtiyotkorlik bilan iste’mol qilishi kerak. -
Homiladorlik paytida iste’mol qilish
Ba’zi tarvuzlar nitrat saqlashi mumkin, shuning uchun homilador ayollar ehtiyot bo‘lishi kerak. -
Nitrat tahdidi
Sun’iy o‘g‘it bilan o‘stirilgan yoki erta terilgan tarvuzlarda nitrat ko‘p bo‘lishi mumkin.
Tarvuz ekish usullari
1. Iqlim va tuproq
Issiq iqlim, quyoshli joy va unumdor, yaxshi sug‘oriladigan tuproq kerak.
2. Urug‘ tanlash
Sifatli, kasalliklarga chidamli va mahalliy iqlimga mos navlar tanlanadi.
3. Ekin vaqti
So‘nggi sovuqdan keyin, urug‘lar 2–3 sm chuqurlikda, 1,5–2 m oraliqda ekiladi.
4. Sug‘orish
Boshlanishda muntazam sug‘oriladi. Meva pishishida esa sug‘orish kamaytiriladi.
5. O‘g‘itlash
Tabiiy o‘g‘itlar (go‘ng) va fosfor, kaliyga boy moddalar ishlatiladi.
6. Zararkunandalarga qarshi kurash
Tabiiy usullar yoki zarurat bo‘lsa, kimyoviy vositalar qo‘llaniladi.
Tarvuz — foydali, tetiklantiruvchi va oddiy usullar bilan yetishtiriladigan mevadir. To‘g‘ri parvarish qilingan tarvuz sog‘liq uchun foydalidir va iqtisodiy jihatdan ham ahamiyatlidir.