Yangi ekspress-test o‘limga olib keluvchi infeksiyalarni atigi 15 daqiqada aniqlaydi
Amerikalik olimlar xavfli yuqumli kasalliklarni tezda aniqlash uchun yangi usul ishlab chiqdilar. Test uchun atigi bitta qon tomchisi kifoya, natijalar esa 15 daqiqa ichida tayyor bo‘ladi. Arizona shtat universiteti olimlari NasRED (Nanoparticle-Supported Rapid Electronic Detection) nomli ixcham diagnostika qurilmasini taqdim etdilar.
Ushbu kichik qurilma COVID-19, Ebola gemorragik isitmasi va Laym kasalligi kabi infeksiyalarni tez va aniq aniqlashga imkon beradi. Qurilma shaharlardagi shifoxonalardan tortib, chekka qishloq poliklinikalarigacha har xil sharoitlarda ishlatilishi mumkin. Bu haqda ACS Nano jurnalida maqola e’lon qilindi.
Qanday ishlaydi?
Texnologiya asosida infeksiya bilan bog‘liq oqsillarni aniqlaydigan oltin nanohissachalar yotadi. Bu zarrachalar virus yoki bakteriyalarning oqsillari bilan bog‘lanadigan antitanachalarni ham o‘z ichiga oladi.
Qon tomchisi testga qo‘shilgach, agar infeksiya mavjud bo‘lsa, nanohissachalar reaksiyaga kiradi va namunada cho‘kadi. Buning natijasida qon tiniqlashadi. NasRED qurilmasi namunadan yorug‘lik nuri o‘tkazadi va qancha yorug‘lik o‘tganini o‘lchaydi — bu orqali infeksiyaning bor-yo‘qligi aniqlanadi.
Texnologiyaning afzalliklari
-
Juda sezgir — an’anaviy ELISA testidan 3000 barobar sezgirroq;
-
Tez natija — oddiy testlarga qaraganda 30 barobar tezroq;
-
Murakkab tayyorgarlik talab qilmaydi;
-
Arzon va qulay — qimmat jihozlar yoki uzoq trening kerak emas;
-
Ko‘p funksiyali — bir xil platforma turli kasalliklarni aniqlashda ishlatiladi.
Kelajakdagi imkoniyatlar
Hozirda tadqiqotchilar texnologiyani faqat yuqumli kasalliklar bilan cheklab qo‘ymaslik ustida ish olib bormoqda. Ular NasRED yordamida saraton belgilari va Altsgeymer kasalligi bilan bog‘liq oqsillarni ham aniqlash mumkin, deb hisoblaydilar.
