BMT Bosh Assambleyasining 80-yigʻilishidagi Turkmanistonning ustuvor tashabbuslari

Tinchlik va xavfsizlik: Betaraflik doirasida yangi tashabbuslar

Turkmaniston siyosiy qarashlarining asosi xalqaro tinchlik va xavfsizlikni mustahkamlashdan iborat. Prezident Serdar Berdimuhamedov rahbarligida mamlakat ijobiy betaraflik siyosatini tinch munosabatlarning asosiy tamoyili deb ilgari surmoqda. Shu yoʻnalishda mamlakat BMT qarori asosida “Tinchlik va xavfsizlik uchun betaraflik tamoyillarini amalga oshirish boʻyicha maxsus qoʻllanma” tayyorlash va Ashxobodda “Tinchlik uchun vositachilik palatasini” tashkil etish tashabbuslarini ilgari surdi.

Shuningdek, 2025-yilda Ashxobodda Turkmaniston doimiy betarafligining 30 yilligi munosabati bilan xalqaro forum oʻtkazilishi va BMT Bosh Assambleyasining kun tartibiga “Betaraflik — tinchlik va xavfsizlik manfaatlari uchun” yangi moddaning kiritilishi koʻzda tutilmoqda. Ushbu barcha tashabbuslar Turkmaniston xalqaro tinchlikka boʻlgan sadoqatining dalilidir.

Barqaror rivojlanish, transport va energetika: yangi global tashabbuslar

Turkmaniston BMT doirasida barqaror rivojlanishni qoʻllab-quvvatlaydi. Shu yoʻnalishda mamlakat tomonidan taklif qilingan asosiy tashabbuslardan biri — 2026–2035-yillarda BMT Barqaror transport oʻn yilligini eʼlon qilishdir. Shuningdek, “Ochiq va ishonchli energetika oqimlarini taʼminlash” hamda “Dunyo raqamli integratsiya platformasini” yaratish bilan bogʻliq hujjatlar BMTning tegishli idoralariga taqdim etilmoqda.

Turkmaniston energetika sohasida ishonchli hamkor boʻlish bilan birga, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari faqat tinchlik va rivojlanish maqsadlariga xizmat qilishi kerakligini taʼkidlaydi.

Ekologiya, iqlim oʻzgarishi va suv resurslari: mintaqaviy va global hamkorlik

Turkmaniston atrof-muhitni muhofaza qilishda, ayniqsa iqlim oʻzgarishi, suv resurslari va choʻllanishga qarshi kurash boʻyicha xalqaro tashabbuslarni ilgari suradi. Amudaryo va Sirdaryo havzalari boʻyicha mintaqaviy konventsiyalar tayyorlash hamda Markaziy Osiyoda choʻllanishga qarshi kurash markazini yaratish taklif etilmoqda.

Bundan tashqari, Turkmaniston Aral dengizi havzasi boʻyicha maxsus BMT dasturini ishlab chiqishda faol ishtirok etadi va 2026-yilda Xazar dengizi ekologik forumining ikkinchi marosimini oʻtkazishni rejalashtirmoqda.

Insonparvarlik hamkorligi va madaniy muloqot: xalqlararo ishonchni mustahkamlash

Turkmaniston xalqaro miqyosda insonparvarlik hamkorligini kengaytirishga katta eʼtibor beradi. BMT doirasida “Ayollar, tinchlik va xavfsizlik” hamda “Yoshlar, tinchlik va hamkorlik” mavzularida xalqaro maslahatlar oʻtkazish taklif qilinmoqda.

Yana bir muhim tashabbus — “Koʻp tilli diplomatiya xalqaro kuni” deb eʼlon qilish taklifidir. Shuningdek, Ashxobodda yosh tinchlikparvarlarni tayyorlash uchun mintaqaviy platforma yaratish rejalashtirilmoqda.

Turkmaniston tarixiy va madaniy merosni xalqaro hamkorlik va tinchlik muloqotining muhim qismi deb hisoblaydi hamda BMT Bosh Assambleyasiga Buyuk Ipak yoʻlining madaniy merosi haqida Qaror loyihasini taqdim etmoqchi.

Xalqaro huquq va BMT bilan aloqalarni rivojlantirish

Turkmaniston xalqaro maydondagi tashabbuslarining asosini xalqaro huquq tamoyillari tashkil etadi. BMT Bosh Assambleyasi doirasida 2028-yilni — Xalqaro huquq yili deb eʼlon qilish taklifi bu boradagi muhim qadamdir.

Shuningdek, Turkmaniston BMTning iqtisodiy va ijtimoiy organlari ishida faolroq ishtirok etish hamda Xavfsizlik Kengashining doimiy bo‘lmagan a’zoligiga da’vogar bo‘lishni maqsad qilgan.

Turkmanistonning BMT Bosh Assambleyasining 80-yubiley sessiyasidagi tashabbuslari uning ijobiy betaraflik siyosatiga, xalqaro tinchlikka, barqaror rivojlanishga va hamkorlikka sodiqligining aniq ifodasidir. Turkmaniston barcha BMT a’zolari bilan teng huquqli va ishonchli munosabatlarni rivojlantirishni davom ettirib, ushbu tashkilotning Nizomiga asoslanib xalqaro aloqalarni takomillashtirishni qo‘llab-quvvatlaydi.