Chärjew tumanida biologik usullar qo‘llanilishi hosildorlikni oshirmoqda

So‘nggi kunlarda viloyatimizning dehqonchilik maydonlarida qishloq xo‘jaligi ekinlarini agrotexnika qoidalariga muvofiq mineral o‘g‘itlar bilan oziqlantirish, sug‘orish va boshqa parvarish ishlari bilan bir qatorda, biologik usullar orqali zararkunandalardan himoya qilish ishlari ham muvaffaqiyatli olib borilmoqda. O‘simliklarni himoya qilish xizmatining Chärjew tuman bo‘limi mutaxassislari hosildorlikni oshirishda va ekinlarni zararkunandalardan himoya qilishda jonboz mehnat qilmoqdalar.

Ushbu sohadagi biologik usullarning foydasi va samaradorligi haqida bo‘lim bosh mutaxassisi Alymbay Xojamqulov bilan suhbatlashdik. U quyidagilarni aytdi:

— Hurmatli Prezidentimizning topshiriqlariga muvofiq, ekinlarning hosildorligini oshirish bilan bog‘liq biologik korxonalar ishini yanada samarali tashkil etish yo‘lida ishlayapmiz. Bizning tumanimizda faoliyat yuritayotgan biologik korxonalar o‘z ishlarini maxsus reja asosida olib boradi. Ular zarur vositalar va jihozlar bilan ta’minlanadi, mutaxassislarga aniq vazifalar qo‘yiladi.

Hozirda biologik usullar keng joriy etilishi bilan oziq-ovqat va boshqa qishloq xo‘jaligi mahsulotlarining ko‘pligini yaratish ishlari yangi bosqichga ko‘tarilmoqda. Biologik usullar qo‘llanganda tuproq tarkibiga va odamlarning sog‘lig‘iga zarar yetmaydi. Shu tariqa, bu usullar ekologik toza, sog‘lom mahsulotlar ishlab chiqarishga hamda ko‘p hosil olishga sharoit yaratadi.

— Tumanda hozirda 21 ta biologik korxona faoliyat yuritmoqda. Ular har bir dehqon birligining hududida joylashgan. Masalan, Jumaguly Xekimov nomidagi va “Vatan” dehqon birliklarida har birida 2 ta biologik korxona bor. Bu joylarda o‘simlik kasalliklari va zararkunandalar tarqalishini oldini olish bo‘yicha maqsadli ishlar olib borilmoqda.

Ushbu biologik korxonalarda paxta, bug‘doy, guruch, shuningdek, sabzavot va bog‘ ekinlarining zararkunandalariga qarshi gabrobrakon, oltinko‘zlu, trixogramma kabi foydali entomofaglar yetishtiriladi. Ularning foydasi ekinlarga zarar yetkazuvchi hasharotlar bilan kurashishda juda katta. O‘tgan yillarning tajribasi bu usullarning samaradorligi va qulayligini tasdiqladi. Shu sababli, hozirda ishlab chiqaruvchilar bunday foydali entomofaglarni ko‘proq talab qilmoqda. Ushbu vositalar ularga arzon narxlarda sotiladi.

— Entomofaglarning qo‘llanilishi haqida gapirib bering?
— Paxta ekilgan har gektar maydonga gabrobrakondan 1000 dona, oltinko‘zlu entomofagdan 300 dona qo‘yiladi. Trixogramma esa uch bosqichda qo‘llanadi: avval 1 gramm, keyin 2 grammgacha oshiriladi. Shunday qilib, paxta uchun ajratilgan 1000 gektar yer maydoniga 1 kilogramm trixogramma yetarli bo‘ladi. Ushbu choralar paxta so‘kasi, maydon yasmiqi, bug‘doy yasmiqi, qora dara, trips (bug‘doy biti), oq qanatliklar, shirajelar kabi zararkunandalarga qarshi kurashishda juda samarali natija beradi.

Gabrobrakon, oltinko‘zlu, trixogramma kabi foydali entomofaglarning iyun—avgust oylarida qo‘llanilishi paxtaning sog‘lom o‘sishi va yuqori hosil berishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Ushbu ijobiy natijalarning hosil bo‘lishida dehqonlarning fidokorona mehnati bilan birga zararkunandalarga qarshi kurashning to‘g‘ri tashkil etilishi ham muhim ahamiyatga ega.