NASA Mars zondunyň ilkinji suratlaryny çykardy

Amerikanyň kosmos agentligi NASA, Marsy öwrenmäge gönükdirilen ESCAPADE atly täze missiýanyň ilkinji suratlaryny paýlaşdy. Bu suratlar kosmos apparatlaryň doly işleýändigini we planetara uçuşyny üstünlikli dowam etdirýändigini tassyklaýar.

ESCAPADE (Escape and Plasma Acceleration and Dynamics Explorers) missiýasy 2025-nji ýylyň 14-noýabrynda Blue Origin kompaniýasynyň täze, agyr derejeli New Glenn raketasy arkaly uçuryldy. Uçuş ABŞ-yň  Kanaweral kosmos merkezinden alyp baryldy.

Missiýa iki birmeňzeş zondy öz içine alýar — olar bilelikde Marsa barar we planetanyň orbitasynda jübütleýin gözleg alyp barar.

Uçuşdan birnäçe gün soň — 21-nji noýabrda — zondlaryň biri görünýän we infra-gyzyl diapazonda işleýän VISIONS kamera ulgamy arkaly ilkinji suratyny Ýere ugratdy. Suratlaryň birinde zonduň gün panelleri we gara kosmos giňişligi görünýär.

Bu fotolar şulary tassyklaýar:

• kameralaryň doly işjeňligini,

• energiýa üpjünçiliginiň kadaly ýagdaýyny,

• oriýentasiýa sistemalarynyň dogry işlemegini,

• apparatyň missiýany dowam etmäge taýýar bolmagyny.

Ikinji zond hem surat düşürdi, ýöne onuň obýektiwa kosmosyň çuňlugyna gönükdirilendigi üçin şekil gara bolup çykdy — bu hem onuň öňüni alýan ulgamynyň kadaly işleýändigini görkezýär.

Ilkinji suratlara garamazdan, doly ylmy netijeler birnäçe ýyl soň belli bolar.

• 2026-nji ýylyň noýabrynda — zondlar Ýeriň çekiş güýjüni ulanyp, meýilleşdirilen planetara ugra geçer.

• 2027-nji ýylyň sentýabrynda — Marsa ýetmek meýilleşdirilýär.

• 2028-nji ýylyň ortalarynda — ylmy fazanyň resmi başlanjak döwri.

ESCAPADE ilkinji gezek NASA-nyň iki zondy bir wagtyň özünde Mars orbitasynda işledilýän missiýasy bolýar. Şeýle görnüşli parallel ölçegler, Gün şemalynyň (solar wind) planetanyň atmosferasyna edýän täsirini has takyk derňemäge mümkinçilik berer.

ESCAPADE zondlarynyň esasy barlag ugurlary:

• Marsyň atmosferasyny Gün şemalynyň nähili zaýalaýandygyny öwrenmek,

• plazma akymlarynyň ionosfera bilen täsirini seljermek,

• planetanyň gowşak magnit meýdanynyň gurluşyny anyklamak,

• Marsyň nädip suwuny we atmosfera gatlagynyň uly bölegini ýitirendigini düşündirmek.

Alynjak maglumatlar Marsyň klimat geçmişi we onuň nädip gurak planeta öwrülendigi barada täze düşünjeleri getirip biler.