Milliy tarbiya — zamonaviy avlod

Jun 7, 2025 - 09:38
Milliy tarbiya — zamonaviy avlod

Bola — millatning ertangi kuni, xalqning davomchisi. Turkman jamiyatida bolani tarbiyalash qadimdan muqaddas vazifa hisoblanadi. Ota-onaning vazifasi faqat bola tugʻdirish bilan tugamaydi, balki unga halol yoʻl koʻrsatish, odob-axloq berish va uni jamiyatga foydali inson qilib voyaga yetkazishdir. Bu yoʻnalishda turkman xalqining boy anʼanalari, avloddan-avlodga oʻtgan axloqiy qadriyatlar va zamonaviy pedagogika yagona tizimni tashkil etadi.

1. Turkman anʼanalarida bola tarbiyasi

Bola dunyoga kelganidan boshlab unga alohida eʼtibor qaratiladi. Tarbiyaviy jarayonga barcha qatlamlar — ona, ota, buvi, bobosi, opa-uka, keksalar — jalb qilinadi.

a) Ota-onaning oʻrni
Ona — birinchi ustoz, ota — ibrat timsoli. Ona bolaga mehr, sabr, muloyimlikni oʻrgatsa, ota uni jasurlik, halol mehnat va masʼuliyatga undaydi.

b) Axloq va odob meʼyorlari
Yoshligidan boshlab bolaga kattalarga hurmat, halollik, vijdonlilik singdiriladi.

c) Xalq ogʻzaki ijodi
Ertaklar, maqollar, topishmoqlar, dostonlar bolaning dunyoqarashini kengaytiradi va fikrlash qobiliyatini oshiradi.

2. Zamonaviy pedagogika bilan uygʻunlik

Bugungi jamiyat bola faqat axloqan emas, balki aqlan, ijodiy va texnologik jihatdan ham rivojlanishini talab qiladi.

a) Taʼlim muassasalari roli
Türkmenistonda maktab va bolalar bogʻchalarida zamonaviy oʻquv dasturlari joriy etilgan.

b) Tillarni oʻrgatish
Ingliz, rus va boshqa xorijiy tillarni oʻrgatish — tarbiyaning ajralmas qismi hisoblanadi.

c) Psixologik tarbiya
Shaxsiy xususiyatlarini aniqlash, iqtidorni rivojlantirish uchun psixologik yordam zarur.

3. Turkman oilasida tarbiya munosabatlari

a) Koʻp bolali oila modeli
Koʻpchilik oilalarda aka-uka, opa-singil oʻrtasida hurmat va oʻrnak bo'lish orqali tarbiya shakllanadi.

b) Salbiy taʼsirlardan himoya
Internet, televideniye va ijtimoiy tarmoqlarning zararli taʼsirlaridan bolalarni himoya qilish muhim.

c) Milliy bayramlar orqali tarbiya
Nowruz, Mustaqillik kuni, Bitaraflik kuni kabilar orqali vatanparvarlik ruhida tarbiya beriladi.

4. Zamon bilan hamnafas tarbiya

Raqamli resurslar, onlayn darslar, interaktiv usullar keng qoʻllanilmoqda, milliy qadriyatlar saqlab qolingan.

5. Türkmenistan tarbiyasining asosiy tamoyillari

  • Mehr va gʻamxoʻrlik bilan tarbiyalash

  • Intizomga oʻrgatish

  • Halol mehnatga undash

  • Vatanga va xalqqa sadoqat

  • Ona tiliga va millatiga faxr bilan qarash

  • Ilm olishga qiziqtirish

Türkmenistonda bola tarbiyasi — qadimiy anʼanalar bilan zamonaviy yondashuvni uygʻunlashtirib, barkamol, jahon miqyosidagi raqobatbardosh shaxsni shakllantirishga qaratilgan.