Nonushta qilmaslik yoki kechki ovqatni kech iste'mol qilish suyak kasalligiga olib keladi — olimlar ogohlantirmoqda

Yaponiyalik olimlar nonushta qilmaslik va kechki ovqatni juda kech iste’mol qilish osteoporoz kasalligini keltirib chiqarishi mumkinligini aniqlashdi. Ularning tadqiqoti Journal of the Endocrine Society (JES) jurnalida chop etilgan.

Aug 30, 2025 - 09:06
Nonushta qilmaslik yoki kechki ovqatni kech iste'mol qilish suyak kasalligiga olib keladi — olimlar ogohlantirmoqda

Osteoporoz nima?

Osteoporoz — bu suyaklar mo‘rtlashib, hatto engil ta’sirda ham sinuvchan holga keladigan kasallikdir.
U asosan yoshi kattalarda uchrasa-da, hozirgi kunda yoshlar orasida ham tez-tez aniqlanmoqda.

Kasallikka olib keladigan asosiy omillar:

  • chekish,

  • spirtli ichimliklarga ruju qo‘yish,

  • jismoniy faollikning yetishmasligi,

  • noto‘g‘ri ovqatlanish.

Avvallari ovqatlanish odatlarining osteoporoza ta’siri yetarlicha o‘rganilmagan edi.

Nega nonushta va ovqatlanish vaqti muhim?

Yaponiya olimlari 927 mingdan ortiq kattalar haqidagi tibbiy ma’lumotlarni tahlil qilishdi. Natijada quyidagilar aniqlandi:

  • Nonushta qilmaydiganlar,

  • Kechki ovqatni juda kech iste’mol qiladiganlar,

  • shuningdek, uyqusi yetarli bo‘lmagan, chekuvchi, jismonan sust bo‘lganlar orasida osteoporoz va suyak sinish holatlari ko‘proq uchraydi.

Ayniqsa son, umurtqa, bilak, yelka sohalarida sinishlar tez-tez kuzatilgan.

Tadqiqot rahbari, Nara Tibbiyot Universitetidan doktor Hiroki Nakajima shunday deydi:

“Biz ovqatlanish odatlarining osteoporotik suyak sinishlariga qanday ta’sir qilishini o‘rganishni xohladik. Natijada, nonushtani o‘tkazib yuborish va kech ovqatlanish osteoporoz xavfini oshirishi aniqlangani bizni hayron qoldirdi.
Bundan tashqari, bu odatlar odatda boshqa xavf omillari — uyqu yetishmasligi, chekish va jismoniy faollikning pastligi — bilan birga keladi.”

Osteoporozi qanday oldini olish mumkin?

Olimlarning fikriga ko‘ra, osteoporoz xavfini kamaytirish uchun:

  • nonushta qilmaslik kerak emas,

  • kechki ovqatni erta yeyish kerak,

  • sog‘lom uyqu tartibiga amal qilish lozim,

  • doimiy jismoniy faollik (masalan, yurish yoki mashqlar) zarur,

  • zararli odat — chekish va spirtli ichimliklardan voz kechish muhimdir.