Turkmanistonning Butunjahon Ahmiyatga Ega Tarixiy Tashabbuslari Xalqaro E’tirofga Ega Bo‘lmoqda
Turkmanistonning Butunjahon Ahmiyatga Ega Tarixiy Tashabbuslari Xalqaro E’tirofga Ega Bo‘lmoqda
Turkmaniston Prezidenti Serdar Berdimuhamedov BMT Bosh Assambleyasining baland minbaridan dunyoga murojaat qildi.
BMT Bosh Assambleyasining 80-sessiyasining umumiy siyosiy munozaralarida so‘zlagan davlat rahbarimiz joriy xalqaro vaziyatning “dunyoda tinchlik va xavfsizlikni qo‘llab-quvvatlash yo‘lida davlatlar va xalqaro tashkilotlarning muvofiqlashtirilgan harakatlarini talab qilayotgan aniq qadamlarni” zarur deb ta’kidladi. Turkmaniston Prezidenti mamlakatning betaraflik maqomi Vatanga xorijiy siyosatining asosiy ustuni ekanligini va dunyoda barqarorlikni mustahkamlashda muhim vosita bo‘lib qolayotganligini alohida ta’kidladi.
Tinchlik va Ishonch Strategik Yo‘nalishlar Sifatida
Turkmaniston sessiyaning kun tartibiga “Betaraflik — tinchlik va xavfsizlik uchun” nomli bandni kiritish tashabbusi bilan chiqdi. Serdar Berdimuhamedovning ta’kidlashicha, betaraflik BMTning tinchlikni mustahkamlash strategiyasining faol mexanizmi sifatida o‘z samarasini isbotladi.
Prezident shu yil Aşxobod tomonidan ilgari surilgan tashabbus asosida 2025-yilni Tinchlik va Ishonch yili deb e’lon qilinganini eslatdi. Shu yil dekabr oyida Turkmanistonda ushbu muhim voqea munosabati bilan yuqori darajadagi yirik forum o‘tkaziladi. Shuningdek, davlat rahbari madaniyat, tinchlik va ishonch masalalariga bag‘ishlangan Butunjahon sammitini o‘tkazishni hamda davlatlararo munosabatlarning umumiy asoslari sifatida xalqaro ishonch kodeksini ishlab chiqishni taklif qildi.
Markaziy Osiyo va Madaniy Dialog O‘rni
Turkmaniston rahbari o‘z nutqida “asrlar davomida Sharq bilan G‘arb o‘rtasida sivilizatsiyalar ko‘prigi vazifasini bajarib kelayotgan” mintaqa sifatida Markaziy Osiyoning imkoniyatlariga alohida e’tibor berdi. Davlat rahbari BMT bilan hamkorlikda mintaqa davlatlari, boshqa davlatlar va xalqaro institutlarning ishtirokida “Tinchlikli yashash maydoni” nomli xalqaro forum o‘tkazishni taklif etdi.
Yana bir muhim tashabbus sifatida nizolarni tinch yo‘l bilan hal qilishda diplomatiya va betaraf maydonchalarning o‘rnini ta’kidlash maqsadida Xalqaro vositachilik kunini e’lon qilish bo‘yicha taklif ilgari surildi.
Barqaror Rivojlanish, Transport va Energetika
Davlat rahbari Vatanimizning 2030-yilgacha bo‘lgan rivojlanish dasturini amalga oshirishga sodiqligini alohida tasdiqladi va BMTning Barqaror transport bo‘yicha o‘n yilligini (2026—2035 yillar uchun) e’lon qilish tashabbusini ilgari surdi.
Turkmaniston Prezidenti Serdar Berdimuhamedov:
“Bu qadam jahon hamjamiyatining transport yo‘llarini rivojlantirish va ularning barcha davlatlar uchun qulayligini ta’minlash bo‘yicha sa’y-harakatlarini birlashtirish imkonini beradi,” dedi.
Shuningdek, Turkmaniston “Barqaror rivojlanishni ta’minlashda ishonchli va barqaror energiya integratsiyasining asosiy o‘rni” nomli qaror loyihasini taqdim etdi va Butunjahon raqamli integratsiya platformasini yaratish tashabbusi bilan chiqdi.
Ekologiya va Iqlim
Turkmaniston Prezidenti Markaziy Osiyoda cho‘llanishga qarshi kurash bo‘yicha mintaqaviy markaz tashkil etish tashabbusini e’lon qildi. Muhim tashabbuslar qatorida 2026-yilda Xazar ekologiya forumini o‘tkazish va ilgari Aşxobod tomonidan taklif etilgan Xazar ekologik tashabbuslarini rivojlantirish ko‘zda tutilmoqda. Bundan tashqari, Turkmaniston til va madaniy xilma-xillikka hurmat bilan qarab, Ko‘p tilli diplomatiya xalqaro kunini e’lon qilishni taklif qildi.
BMT Bilan Hamkorlik
Serdar Berdimuhamedov BMT bilan hamkorlikni Turkmanistonning strategik ustuvor yo‘nalishi sifatida ta’rifladi. U BMTning “jahon miqyosida huquqiy obro‘ga ega yagona umumiy tashkilot” ekanligini alohida ta’kidladi.
Davlat rahbari xalqaro tinchlik va hamkorlikning huquqiy asoslarini mustahkamlash maqsadida 2028-yilni “Xalqaro huquq yili” deb e’lon qilishni taklif qildi.
