Geçigaplaňlar – tebigatyň duýgur we özboluşly ýaşaýjylary
Habarçymyz bilen söhbetdeş bolan Türkmenabat şäherindäki 27-nji orta mekdebiň biologiya mugallymy Sadap Jumaýewanyň gürrüňlerine görä, geçigaplaňlar tebigatda örän duýgur we çalasyn hereket edýän jandarlardyr. Olar islendik hereketi ýa-da janly-jandar sesini derrew duýup, özlerini gorap bilýärler. Şeýle hem aw etmekde we iýmit gözlemekte ýokary ukyba eýedirler.
Bu jandarlaryň ys alyş we eşidiş ukyplary güýçli ösýär. Hatda 50–60 metr aralykdan howanyň, ösümlikleriň we ýakyndaky janly-jandarlaryň täsirini duýup bilýärler. Aw edende 4 metre çenli böküp, 50 kilometre çenli tizligini artdyrmak mümkinçiligi bar.
Mugallymyň aýtmagyna görä, geçigaplaňlaryň bedeni 80–107 santimetre, boýy 45–70 santimetre aralygynda bolup, agramy 8–35 kilogram aralygynda bolýar. Guýrugy gysga we gulaklarynda tüýleriniň aýratyn gurluşy bar. Tebigy şertlerde olary towşanlar, gemriler we käbir guşlar bilen iýmitlenýän görnüşlerini görmek bolýar.
Türkmenistanyň çäklerinde geçigaplaňlar Köýtendagynda we Köpetdag töwereginde duş gelýär. 1985-nji ýylda Gyzyl Kitap, 2008-nji ýylda bolsa Tebigaty Goramagyň Halkara Bileleşigi tarapyndan gyzykly sanawa girizilip, tebigaty goramak boýunça möhüm ähmiýete eýe boldy.
