Hududga qarab ekin: Turkmaniston viloyatlari bo‘yicha o‘simlik yetishtirish imkoniyatlari

1. Ahal viloyati

Tabiiy sharoitlar:
Ahal viloyati Qoraqum cho‘lining g‘arbiy chekkasida joylashgan. Yerlarning aksariyati sug‘oriladi, suv bilan ta’minot Qoraqum kanali orqali amalga oshiriladi.

Asosiy ekinlar:

• Paxta – viloyatning asosiy iqtisodiy ekini.

• Bug‘doy – strategik oziq-ovqat mahsuloti.

• Pomidor, bodring, baqlajon – keng tarqalgan sabzavotlar.

• Uzum, anor, olma – issiq iqlim bog‘dorchilik uchun qulay.

• Yovshan, saksaul – cho‘llanishga qarshi foydalaniladi.

2. Balkan viloyati

Tabiiy sharoitlar:
Kaspiy dengiziga yaqin joylashgan, tog‘li hududlar va sohilbo‘yi mikroiqlimiga ega. Iqlimi issiq va quruq.

Asosiy ekinlar:

• Zaytun, anjir, anor – issiq iqlimga mos mevali daraxtlar.

• Tut, bodom, yong‘oq – tog‘ etaklarida yetishtiriladi.

• Lavanda, rayhon (rosemary) – xushbo‘y va dorivor o‘simliklar.

• Yantoq, saksaul – qurg‘oqchil yerlar uchun ekologik ahamiyatli.

3. Dashoguz viloyati

Tabiiy sharoitlar:
Asosan cho‘l va dasht hududlar, lekin sug‘oriladigan yerlarga ega bo‘lib, chuqur qishloq xo‘jaligi tajribasi mavjud.

Asosiy ekinlar:

• Lavlagi, sabzi, sarimsoq, qovoq – ildizmevali sabzavotlar keng yetishtiriladi.

• Arpa, makkajo‘xori – donli ekinlar uchun qulay.

• Olma, nok, o‘rik – sovuqqa chidamli mevali daraxtlar.

• Yovshan, dorivor o‘simliklar – mahalliy turlari keng uchraydi.

4. Lebap viloyati

Tabiiy sharoitlar:
Amudaryoning bo‘yida joylashgan, unumdor yerlar va sug‘orish tizimi yaxshi rivojlangan. Ko‘ýtendag tog‘lari mavjud.

Asosiy ekinlar:

• Paxta, bug‘doy – asosiy qishloq xo‘jaligi ekinlari.

• Uzum, shaftoli, anjir, olma, nok – tog‘ etaklarida bog‘dorchilik rivojlangan.

• Pomidor, qalampir, bodring – sabzavotchilikda yuqori hosil beradi.

• Tog‘ qovuni, dorivor o‘simliklar – tog‘ va jarlik hududlarida rivojlantiriladi.

5. Mary viloyati

Tabiiy sharoitlar:
Amudaryoning quyi oqimida joylashgan, sug‘oriladigan yerlar keng, cho‘l hududlar bilan chegaradosh.

Asosiy ekinlar:

• Bug‘doy, makkajo‘xori, paxta – iqtisodiy jihatdan muhim ekinlar.

• Bodring, sabzi, qovoq – sabzavotlar uchun qulay.

• Uzum, o‘rik, olma – issiqlikni yaxshi ko‘ruvchi mevali daraxtlar.

• Yovshan, sho‘rga chidamli o‘simliklar, saksaul – sho‘rlangan va cho‘l hududlarda tuproqni mustahkamlash uchun.

Xulosa jadvali

Turkmanistonning har bir viloyati o‘zining tabiiy sharoitlariga mos turli qishloq xo‘jaligi ekinlarini yetishtirish uchun keng imkoniyatlarga ega. Hududga mos ekinlarni tanlash orqali hosildorlik va barqarorlik oshiriladi. Shu bilan birga, mahalliy o‘simliklarni yetishtirish ekologik muvozanatni saqlashga va tuproqni tiklashga yordam beradi.