Yurak nuqsonlarining asosiy sabablari: shifokor yurak xavfi haqida gapirdi
Hayot davomida turli patologik jarayonlar ta’sirida rivojlanadigan yurak klapanlari yoki yirik qon tomirlarining tuzilish va faoliyat buzilishlari — bu olingan yurak nuqsonlari hisoblanadi. Ular tug‘ma yurak kasalliklaridan farqli ravishda embrional rivojlanish davrida emas, balki hayot davomida yuzaga keladi, dedi “Medisina” klinikasining (akademik Roytberg klinikasi) kardiologi Yevgeniy Kokin.
«Olingan yurak nuqsonlarining asosiy sababi — revmatik isitmadir. Bu, ayniqsa, o‘rta va past daromadli mamlakatlarda keng tarqalgan. Revmatizm mitral va aortal klapanlarning surunkali yallig‘lanishiga, ularning qalinlashishiga va yopishishiga olib keladi, natijada stenozi yoki yetishmovchiligi yuzaga keladi. Ikkinchi sabab — yuqumli endokardit bo‘lib, bu yurakning ichki qavati va klapanlarining stafilokokk yoki streptokokk infeksiyasi bilan zararlanishidir. Bu klapanlarning teshilishiga, paychalar uzilishiga, abssesslar paydo bo‘lishiga va klapan yetishmovchiligiga olib kelishi mumkin», — dedi shifokor.
Yana bir xavf omili — qon tomirlarning degenerativ o‘zgarishlari, masalan, aorta stenozi bo‘lib, bu holat asosan keksalarda uchraydi.
«To‘rtinchi sabab — ateroskleroz va arterial gipertoniya, ular aorta ildizining kengayishiga va klapanlarning yopilishining buzilishiga olib kelib, aortal yetishmovchilikni rivojlantiradi. Beshinchi sabab — biriktiruvchi to‘qima tizimining kasalliklari (masalan, sistemali qizil volchanka, revmatoid artrit, Behçet kasalligi), ular klapanlarda yallig‘lanishni keltirib chiqarishi mumkin (Libman–Saks endokarditi). Ko‘krak sohasiga jarohatlar ham klapan yoki tomirlarga zarar yetkazishi mumkin. Yettinchi sabab — yurak jarrohlik amaliyotlaridan yoki kateterizatsiyadan keyingi asoratlar. Nihoyat, kardiomiopatiya ham yurak nuqsoniga olib kelishi mumkin», — dedi shifokor.
Kasallikning belgilari nuqsonning turiga, joylashuviga, qon aylanishidagi buzilish darajasiga va yurak mushaklarining kompensatsiya imkoniyatlariga bog‘liq. Dastlabki bosqichlarda kasallik alomatsiz kechib, faqat auskultatsiya yoki UZI paytida aniqlanishi mumkin.
«Olingan yurak nuqsonlarining umumiy belgilariga — nafas qisishi, aritmiya, ko‘krakdagi og‘riq, bosh aylanishi va hushdan ketish, oyoqlarda shish, holsizlik kiradi. Bu jiddiy kasalliklar bo‘lib, vaqtida davolanmasa yurak yetishmovchiligi, aritmiya va hatto yurak to‘xtashiga olib kelishi mumkin. Ammo erta aniqlansa va to‘g‘ri davolash usuli (dori yoki jarrohlik) tanlansa, natija ancha yaxshilanadi», — dedi shifokor.
