Kelif — Tabiatning o‘ziga xos xazinasidir
Turkmanistonda tabiatni himoya qilish, biologik xilma-xillikni ta’minlash va kelajak avlodlar uchun tabiiy boyliklarni ehtiyotkorlik bilan saqlash bo‘yicha olib borilayotgan ishlarning yorqin namunasi — Kelif maxsus hududiy qo‘riqxonasi hisoblanadi. U 1970 yilda tashkil etilgan bo‘lib, hozirda 103 ming gektar maydonni egallaydi.
Ushbu qo‘riqxonaning asosiy ahamiyati — qushlarning boshpana topishi, qishlashlari hamda 200 dan ortiq turining ko‘chib o‘tishi uchun sharoit yaratishdir. Kelifning biologik xilma-xilligi asosan Qoraqum daryosining suv tizimining ta’siri bilan boyitilgan. Tabiatning ushbu o‘ziga xos ko‘rinishi o‘simlik va hayvonot dunyosining rivojlanishiga katta imkoniyatlar yaratadi.
Tabiat boyliklari — o‘simlik va hayvonot xilma-xilligi
Qo‘riqxona hududida 31 turdagi sut emizuvchilar istiqomat qiladi. Sichqonlar va tulkilarning uchrashi eng ko‘p bo‘ladi. Dovullik joylarda, o‘rmon va qamishzor joylarda yekeqan va mekajin kabi qushlar erkin yashaydi, deb hisoblanadi.
Qo‘riqxonaning hududida turli ob-havo sharoitlari natijasida, bu yerda yirtqich hayvonlar — mushuk, bo‘r, tulki, yirtqich mushuk, mushuk, qora quloqli kabi turlar soni har yili ortib bormoqda. Ushbu turlarning ko‘pchiligi Turkmaniston va xalqaro tashkilotlarning Qizil kitobiga kiritilgan.
Suvga boy Kelif ko‘llari baliqlarning 40 ga yaqin turiga yashash joyi hisoblanadi. Ularning orasida mersin baliği (bekre baliği) ham bor, u ham Turkmanistonning Qizil kitobiga kiritilgan hamda xalqaro darajada himoya ostida turgan turi hisoblanadi.
Botanik topilmalar va ilmiy ahamiyati
Kelifning o‘simlik olami turli iqlim zonalarining o‘ziga xos turlaridan tashkil topgan. Bu yerda shomol, bo‘rjak, o‘tloq o‘simliklari kabi cho‘l o‘simliklari keng tarqalgan. Shuningdek, so‘nggi ilmiy tadqiqotlar orqali uning shimoliy va janubiy qismlarining o‘simlik urug‘larining farqliligi aniqlandi. Bu esa uning ilmiy jihatdan o‘rganilishiga hamda cho‘llashga qarshi kurash strategiyalarida muhim ma’lumot hisoblanadi.
Turkmanistonning tabiati faqat milliy boyligimiz emas, balki xalqaro miqyosda ham muhim ahamiyatga ega. Kelif kabi maxsus qo‘riqxonalar mamlakatimizni tabiat go‘zalligi, biologik xilma-xilligi va ekologik muvozanati bilan tanitadi.
