Olimlar qon saratonining hujayralari immunitetdan qanday yashirinishini aniqlashdi
Nature: SLAMF6 oqsili qon saraton hujayralariga immunitetdan qochishga yordam beradi
Shvetsiyadagi Lund Universiteti olimlari SLAMF6 oqsili o‘tkir miyeloid leykoz (OML) hujayralariga immun tizimining hujumidan qochishga imkon berishini aniqlashdi. Tadqiqot natijalari Nature Cancer jurnalida e’lon qilindi.
O‘tkir miyeloid leykoz — bu qon saratonining agressiv shakli bo‘lib, unda yomon sifatli hujayralar suyak iligida tez ko‘payib, sog‘lom hujayralarni siqib chiqaradi. Hozirgi davolash usullari, xususan kimyoterapiya va qon ildiz hujayralari transplantatsiyasi ko‘pincha yetarli samara bermaydi.
Olimlar saraton ildiz hujayralarining yuzasidagi oqsillarni batafsil tahlil qilishdi — aynan shu orqali o‘simta atrof-muhit bilan o‘zaro ta’sir qiladi. Sog‘lom odamlar namunalarini solishtirganda, faqat yomon sifatli hujayralarda mavjud bo‘lgan SLAMF6 oqsilini aniqlashdi.
Ushbu oqsilning rolini tushunish uchun olimlar CRISPR/Cas9 gen tahrir qilish usulidan foydalanganlar — bu hujayradagi genlarni aniq o‘chirish yoki o‘zgartirish imkonini beradi. Natijada SLAMF6 T-hujayralaridan — immun tizimining saraton hujayralarini odatda yo‘q qiluvchi jangchilaridan yashirishda yordam berishi ma’lum bo‘ldi.
Qo‘shimcha tajribada olimlar SLAMF6 faoliyatini to‘xtatuvchi maxsus antitanani yaratishdi. Oqsil ishlashni to‘xtatganda, immun hujayralari o‘simtani yana “ko‘rishni” boshladi va uni samarali yo‘q qildi — laboratoriya sharoitida ham, sinov sichqonlarida ham.
“Bu immunitet tizimini qayta yoqish va saraton hujayralarining yashirinib qolish qobiliyatini olib tashlashga o‘xshadi,” — dedi tadqiqot mualliflaridan biri Karl Sandén.
Jamoa hozir antitanani takomillashtirish va klinik sinovlarga tayyorlash ustida ishlamoqda. Bu kashfiyot terapiyaga chidamli leykozning yangi, aniqroq davolash usullarini yaratishda muhim qadam bo‘lishi mumkin.
