"Saglyk" Davlat Dasturi — Onalar va Bolalar Salomatligini Himoya Qilish
“Saglyk” davlat dasturi doirasida onalar va bolalar salomatligini himoya qilishga qaratilgan bir qator qonunlar, kompleks strategiyalar va dasturlar qabul qilinib, muvaffaqiyatli amalga oshirilmoqda. Ular quyidagilardan iborat:
-
Türkmenistonning "Onaning sutida boqishni targ‘ib qilish va qo‘llab-quvvatlash haqida"gi Qonuni,
-
"Sog‘lom ona — sog‘lom bola — sog‘lom kelajak" deb nomlangan 2021–2025 yillar uchun Milliy strategiya,
-
Türkmenistonning 2020–2025 yillar uchun erta bolalik rivojlanishi bo‘yicha Milliy strategiyasi,
-
"Xavfsiz onalik" dasturi,
-
"Bolalar kasalliklarini kompleks boshqarish" dasturi,
-
"Emizish davridagi va erta yoshdagi bolalarning oziqlanishi" dasturi,
-
"Bolalarning erta rivojlanishi" dasturi.
Yurtimizda Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST) va UNICEF kabi xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlikda, bolalar va onalar uchun mikroelementlarga boy texnologiyalarni joriy qilish, mikroelement tanqisligining oldini olish va bolalar orasidagi kasalliklar darajasini kamaytirish maqsadida keng ko‘lamli ishlar amalga oshirilmoqda.
Onaning sutida boqilayotgan bolalarning oziqlanishi bo‘yicha tajribalarni takomillashtirish va mikroelement tanqisligining oldini olish bo‘yicha olib borilayotgan ishlar alohida ahamiyat kasb etadi.
Birlashgan Millatlar Tashkilotining vakolatxonalari bilan birgalikda o‘tkazilgan "Türkmenistonda ayollar va bolalarda mikroelementlarni aniqlash" bo‘yicha milliy tadqiqotlar ona-bola salomatligini himoya qilish yo‘lidagi muhim tadbirlardan biri sifatida qaralmoqda.
Ezgu Vatanda onalar va bolalar salomatligini himoya qilishga yo‘naltirilgan ishlar Hormatly Prezidentimiz rahbarligida amalga oshirilmoqda. 2015-yilda ochilgan Onalar va Bolalar Salomatligini Himoya Qilish Ilmiy-Klinik Markazi bunga yorqin misoldir. Markazda 28 yo‘nalishda zamonaviy tashxis va davolash imkoniyatlariga ega uskunalar qo‘llanilib, onalar va bolalar salomatligini yaxshilash uchun muvofiqlashtirilgan chora-tadbirlar muvaffaqiyatli amalga oshirilmoqda.
"Sog‘lom avlod — baxtli kelajak" tamoyiliga asoslanib, bolalarda kamqonlik (anemiya) kasalligini kamaytirish va uning og‘ir holatlarini butunlay bartaraf etish ustuvor yo‘nalishlardan biridir.
Erta bolalik rivojlanishi hozirgi zamonning asosiy yo‘nalishlaridan biri bo‘lib, JSST va UNICEF bilan hamkorlikda ustuvor vazifalarni amalga oshirish uchun zarur choralar muntazam ravishda ko‘rilmoqda.
Türkmeniston hamda Germaniya va Rossiyadagi ta’lim muassasalari bilan hamkorlikda erta bolalik rivojlanishi bo‘yicha strategiyalar amalga oshirilmoqda. Milliy va viloyat pedagoglari tayyorlanib, yuqori sifatli tajribalar joriy qilinmoqda va bu sohada muntazam yutuqlarga erishilmoqda.
2019-yildan beri Germaniyaning Myunxen shahridagi bolalar ortopediyasi bo‘yicha tajriba almashishga qaratilgan hamkorlik davom etmoqda. Bolalar travmatolog-ortoped shifokorlarimiz nemis mutaxassislari bilan muvaffaqiyatli ishlamoqda: yangi davolash usullari va murakkab operatsiyalar samarali joriy etilmoqda.
Markaz ochilganidan buyon Germaniyaning Grosshadern universitetining neonatologiya professori Andreas Shulse va mutaxassis Larisa Veymas kabi mutaxassislar yangi tug‘ilgan chaqaloqlar uchun intensiv terapiya bo‘limini tashkil etishga katta hissa qo‘shdi. Vaqtidan oldin tug‘ilgan, og‘ir yoki yengil vaznga ega chaqaloqlarga g‘amxo‘rlik qilishda yangi texnologiyalar qo‘llanilib, yuzaga keladigan muammolar muvaffaqiyatli bartaraf etilmoqda.
Xalqaro hamkorlik doirasida Germaniyaning Aaxen shahridagi bolalar onkologiyasi va ilik ko‘chirib o‘tkazish universitet klinikasi bo‘lim boshlig‘i professor Udo Kontniy bilan birgalikda o‘tkir limfoblast leykemiyasi bilan kasallangan bolalar davolanmoqda. “ALL BFM-95” davolash sxemasi asosida kasallikning remissiya bosqichini uzaytirish va uning qaytalanishini oldini olish yo‘lida muvaffaqiyatli ishlar amalga oshirilmoqda.
Onalar va Bolalar Salomatligini Himoya Qilish Ilmiy-Klinik Markazi direktori Altymuhammet Annayev zamonaviy tibbiyot nuqtayi nazaridan ishlarni olib bormoqda. Shuningdek, Arkadag Lukman nomidagi shifoxona tomonidan yosh bolalar uchun kardiojarrohlik, travmatologiya, ortopediya va neyrojarrohlik sohalarida murakkab operatsiyalar va sog‘liqni saqlash xizmatlari yuqori sifatli sharoitda ko‘rsatilmoqda.
Shuningdek, ushbu shifoxonada B.Braun kompaniyasining “Dialog+” gemodializ qurilmalari yordamida buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bolalar salomatligini yaxshilash va umr davomiyligini oshirish bo‘yicha katta ishlar amalga oshirilmoqda.
Altymuhammet Annayev
Onalar va Bolalar Salomatligini Himoya Qilish Ilmiy-Klinik Markazi direktori
