Yurishning yangi va kutilmagan foydasi aniqlandi

Nov 5, 2025 - 13:06
Yurishning yangi va kutilmagan foydasi aniqlandi

Xitoy va Germaniya olimlari yurish miyadagi tovushlarga bo‘lgan sezgirlikni oshirishini aniqladilar — bu sezgirlik harakat yo‘nalishiga qarab o‘zgaradi. Tadqiqot The Journal of Neuroscience jurnalida chop etilgan.

Avvalroq, harakatning ko‘rish sezgisiga ta’siri ma’lum edi, ammo uning eshitishga ta’siri hali to‘liq o‘rganilmagan edi. Lyu Tsao (Chjetszyan universiteti) va Barbara Xendel (Vyurtsburg universiteti) boshchiligidagi tadqiqotchilar guruhi inson yurayotganda miya tovushlarni qanday qayta ishlashini tekshirishga qaror qildi.

Ko‘ngillilar mobil EEG sensorlari bilan “sakkizlik” shaklidagi yo‘nalishda yurishdi, shu paytda chap va o‘ng quloqlarida turli chastotadagi tovushlarni eshitishdi. Natijalar shuni ko‘rsatdiki, yurish paytida miya tovushlar bilan yaxshiroq sinxronlashadi, ya’ni harakatsiz holatdagidan yaxshiroq javob beradi. Bundan tashqari, burilish paytida miya harakat yo‘nalishidagi tovushni kuchliroq qabul qiladi — masalan, o‘ngga burilganda o‘ng quloqdagi tovushga kuchliroq javob beradi.

Ikkinchi tajribada ishtirokchilarga kutilmaganda qisqa shovqin to‘lqinlari eshittirildi. Miyadagi javob yurish paytida yanada kuchaygan, ayniqsa tovush yon tomondan kelganda.

Olimlarning fikricha, miya harakatga qarab eshitish tizimini dinamik tarzda sozlaydi, bu esa insonning fazoda yaxshiroq yo‘nalish topishiga va kutilmagan tovushlarga tezroq javob berishiga yordam beradi. Bu kashfiyot kelajakda navigatsiya va eshitish texnologiyalarini ishlab chiqishda foydali bo‘lishi mumkin.