Bagyrdaky howply keseli bejermek üçin täze derman taýýarlanyldy
Science Advances: Ýagly bagyr keseline garşy göreşmek üçin täze nano bölejikler döredildi
Singapur Milli Uniwersitetiniň Ýen Loo Lin lukmançylyk mekdebiniň alymlary bagyryň ýagly keselini bejermekde düýpgöter täze çemeleşmäni hödürläp biljek täze RNA terapiýasyny işläp düzdüler. Bu kesel dünýä ilatynyň dörtden birine çenli täsir edýär we agyr ýagdaýlarynda sirroza hem-de bagyr rak keseline sebäp bolup bilýär. Bu ylmy iş Science Advances žurnalynda neşir edildi.
Häzirki wagtda bu kesele garşy diňe iki sany tassyklanan derman bar we olar diňe 30% hassalara kömek edýär. Wanet Sýun-Wei ýolbaşçylygyndaky singapurly topar "nano-derman" taýýarlady. Bu derman lipid nano bölejikleriniň esasynda döredilip, siRNA genetiki serişdeleri bagyr öýjüklerine ýetirýär. Ol bolsa ceramidleri – ýaglaryň ýygnanmagyna, inflýasiýa (ýangy) we bagyr dokumalarynyň süňklenmegine (fibroz) sebäp bolýan lipidleri öndürýän SPTLC2 genini bloklaýar.
Geçirilen synaglar bagyrda we ganda keramidleriň derejesiniň peselmegi netijesinde ýaglaryň ýygnanmasynyň, inflýasiýanyň we dokumalaryň süňklenmesiniň azalandygyny, keseliň ösüşiniň haýallandygyny görkezdi. Şeýle hem, beýleki agzalara ters täsir ýüze çykmady.
"Wiruslara däl-de, keseliň özenine gönükdirilen keramidleri basyp ýatyrmagyň üsti bilen bu nano-bölejikler has takyk we howpsuz bejeriş usulyny hödürleýär" diýip, Wanet Sýun-Wei belledi.
Lukmanlaryň, şol sanda gastroenterolog Mark Mutia-nyň bellemegine görä, bu täze terapiýa häzirki bejergilere goşmaça hökmünde peýdaly bolup biler we adaty dermanlara jogap bermeýän hassalara umyt berip biler. Topar indi dermanyň täsirini has uzak dowam edýän görnüşde taýýarlamak we kliniki synaglara geçmek üçin işleýär.
Alymlar COVID-19 sanjymlary bilen tanalýan lipid nano bölejikleriniň indi diňe ýokanç keseller üçin däl, eýsem dowamly keseller – ýagny jiger keselleri, süýji kesel, semizlik we ýürek-damar keselleri üçin hem täze bejergi ýoluny açýandygyny nygtadylar.
