Olimlar prostata saratonining genlarini “o‘chirish” usulini topdilar

Oct 23, 2025 - 17:03
Olimlar prostata saratonining genlarini “o‘chirish” usulini topdilar

Nature: CBPD-409 preparati prostata saratonining genetik mexanizmlarini bloklaydi.

Michigan universiteti olimlari prostata saratonining o‘sishini uning genetik mexanizmlarini to‘xtatish orqali nazorat qila oladigan yangi dori ishlab chiqdilar. Tadqiqot natijalari Nature Genetics jurnalida chop etildi.

Tadqiqotga ko‘ra, prostata saratoni hujayralari “enhancer” deb ataluvchi DNK qismlariga bog‘liq bo‘lib, ular o‘sma o‘sishini boshqaruvchi “o‘chirgichlar” sifatida ishlaydi. Olimlar ushbu enhanserlarning asosiy kimyoviy belgisi — H2BNTac atsetillanishini va bu jarayonni faollashtiruvchi p300 hamda CBP fermentlarini aniqladilar.

Shu asosda tadqiqotchilar CBPD-409 nomli dori yaratdilar, u p300 va CBP fermentlarini tanlab yo‘q qiladi. Ularni yo‘qotish orqali H2BNTac belgisi bartaraf etiladi va natijada androgen retseptorlarining faolligi pasayadi — bu esa o‘smalarning asosiy “harakatlantiruvchi kuchlari” hisoblanadi.

Hujayra madaniyatlarida va hayvon modellarida o‘tkazilgan sinovlar shuni ko‘rsatdiki, CBPD-409 terapiyaga chidamli prostata saratoni turlarining rivojlanishini to‘xtatdi va **o‘smani orqaga qaytarish (regressiya)**ga olib keldi, bunda sezilarli yon ta’sirlar kuzatilmadi.

Mutaxassislarning fikricha, bu yondashuv yovuz hujayra jarayonlarini boshqaruvchi oqsillarni nishonga olib parchalaydigan yangi turdagi davolash usulining yo‘lini ochadi. Ularning ta’kidlashicha, bu usul eng agressiv va dori vositalariga chidamli saraton turlarini davolashda asos bo‘lishi mumkin.