Rossiyalik olimlar COVID-19 bilan kasallanganlarda yangi xavfni aniqlashdi: suyaklarning yemirilishi

Rossiyaning I. M. Sechenov nomidagi Moskva davlat tibbiyot universiteti olimlari COVID-19 bilan bog‘liq holda son suyagi boshining osteonekrozi (ONSB) kasalligi rivojlanishi mumkinligini aniqlashdi.

Osteonekroz nima va nega xavfli?

Son suyagi boshining osteonekrozi – bu suyak to‘qimalarining qon bilan ta’minlanishi buzilganda yuzaga keladigan degenerativ kasallikdir. Bu og‘riq, harakat chegaralanishi, oqsoqlanish va hatto sun’iy bo‘g‘im o‘rnatishni talab qilishi mumkin.

Pandemiya oldidan bu kasallikning asosiy sabablari – uzoq muddatli steroid dorilarni qabul qilish, alkogolizm va travmalar edi. Ammo 2020-yildan boshlab hatto yengil COVID-19 o‘tkazgan, steroid ishlatmagan bemorlarda ham osteonekroz holatlari ko‘paydi.

Tadqiqot natijalari

Koronavirusdan keyin son bo‘g‘imida og‘riq paydo bo‘lgan bemorlardan olingan suyak namunalari patomorfologik tahlil qilindi. Natijada:

• suyakda nekroz va fibroz hududlari;

• qon tomirlari atrofida ko‘paygan mast hujayralar;

• yallig‘lanish va mikrosirkulyatsiya buzilishi belgilari aniqlandi.

Bu holatlar suyakning asta-sekin yemirilishiga olib keladi.

Kimlar xavf ostida?

Olimlarning fikriga ko‘ra, COVID-19 bilan kasallangan har qanday odam – yoshi, jinsi yoki kasallik og‘irligidan qat’i nazar – xavf guruhiga kiradi.

Ogohlantiruvchi belgilar:

• yurishda son yoki bo‘g‘imlarda og‘riq;

• harakat cheklanishi;

• bo‘g‘imlarda "qarsillash" yoki g‘ijim ovozlar.

Bunday alomatlarda darhol shifokorga murojaat qilish va, imkon bo‘lsa, MRT tekshiruvi o‘tkazish tavsiya etiladi.

Shifokorlar tavsiyasi:

• COVID-19 o‘tkazganlar doimiy ravishda sog‘liqni nazorat qilishi zarur;

• Hatto kichik belgilarni e’tiborsiz qoldirmaslik kerak;

• Ortiqcha yuklamasdan jismoniy faollikni saqlash foydali.

Izoh: tadqiqotlar davom etmoqda

Pandemiya tugagan bo‘lishi mumkin, ammo COVID-19ning uzoq muddatli ta’siri hanuz o‘rganilmoqda.