Alymlaryň açyşyna görä, goji miwesindäki maddalar bagyr rak keselini ýeňilleşdirmäge kömek edip biler

Demirgazyk Hytaý Ylym we Tehnologiýa Uniwersitetiniň alymlary tarapyndan geçirilen täze barlag, goji miwesiniň (Lycium barbarum) düzümindäki işjeň maddalaryň bagyr rak keseliniň ösmegine gatnaşýan möhüm beloklar bilen täsirleşip bilýändigini görkezdi. Barlagyň netijeleri abraýly ylmy Oncology Advances (OncoAdv) žurnalynda çap edildi.

Näme öwrenildi: molekulýar doking we “nyşanalary” tapmak

Barlagda häzirki zaman usuly bolan molekulýar doking ulanyldy — bu kompýuter arkaly molekulalaryň (meselem, derman bilen belogyň) biri-birine nähili we nähili güýçde baglanýandygyny çaklamaga mümkinçilik berýär.

Alymlar bagyr rak keseliniň ösüşine gatnaşýan birnäçe belogy “nyşana” hökmünde saýladylar. Soňra bolsa, goji miwesiniň düzümindäki tebigy maddalaryň şol beloklara nähili baglanýandygyny seljerdiler.

Netijeler: ýokary biologiki işjeňlik ähtimallygy

Barlag netijelerine görä, goji miwesiniň käbir düzüm bölekleri bu beloklara garşy örän güýçli baglanyşyk döredýär. Köplenç bu baglanyşygyň energiýasy −7.0 kcal/mol-den pes bolup çykdy. Bu bolsa, biologiki taýdan işjeň bolmak mümkinçiliginiň ýokarydygyny aňladýar.

Bu maddalar şol beloklaryň işleýşini bloklap ýa-da üýtgedip, rak öýjüginiň ösmegine päsgelçilik döredip biler.

Köp komponentli mehanizm — esasy artykmaçlyk

Alymlar belleýärler, goji miwesiniň täsiri diňe bir maddadan däl, eýsem birnäçe işjeň birleşmäniň bilelikdäki täsirinden ybaratdyr. Bu bolsa şol bir wagtda birnäçe biologiki ýoly nyşana almak arkaly, rak keselini çäklendirmäge mümkinçilik döredýär.

Şonuň üçin goji miwesi bejeriji däl-de, goldaw beriji tebigy serişde hökmünde geljekki rak bejergilerinde peýdalanyp bilinjek tebigy çeşmedir.

Tebigy çeşme hökmünde artykmaçlygy nämede?

Alymlar gojiniň tebigy gelip çykyşy sebäpli birnäçe mümkinçilik döredýändigini nygtaýarlar:

• Agramly täsirleriň (ýany täsirleriň) az bolmagy ähtimal;

• Bahasynyň arzan bolmagy, sebäbi ösümlik ýetişdirmek we gaýtadan işlemek ýeňil;

• Biologiki goşundylarda ýa-da fitopreparat hökmünde peýdalanmak mümkinçiligi.

Çäklendirmeler we geljekki ädimler

Alymlar belleýärler, bu barlag kompýuter hasaplamalaryna esaslanýar, şonuň üçin bu diňe bir çaklama häsiýetli netijelerdir. Netijeleri tassyk etmek üçin:

• Laboratoriýa şertlerinde (in vitro) synaglar;

• Diri organizmlarda (in vivo) barlaglar;

• Maddalaryň sindirilişi we diri organizmdäki durnuklylygy öwrenilmeli;

• Şeýle hem biologiki elýeterliligi, ýagny derman siňip we işleýärmi — şol barlanylmalydyr.

Käbir maddalaryň organizmda durnuksyz bolmagy ýa-da siňmeginiň pes bolmagy bu serişdeleriň çäklendiriji tarapy bolup biler.

Öňki ylmy barlaglar bilen arabaglanşygy

Goji miwesi bilen bagly öňki barlaglar onuň düzümindäki polisakaridleriň:

• Rak öýjüginiň ölmegini işjeňleşdirýändigini;

• Immun ulgamyny güýçlendirýändigini;

• Bagryň täzelenmegine kömek edýändigini görkezýärdi.

Täze barlag bolsa, bu düşünjeleri çuňlaşdyrýar we täze nesil tebigy serişdeleri döretmegiň ylmy binýadyny goýýar.

Goji miwesi, saglyk üçin peýdaly önümleriň biri hökmünde tanalsa-da, indi onuň rak keseliniň öňüni alyşda we goldaw bejergisinde hem uly ähmiýetiniň bardygy ylym taýdan tassyklandy. Elbetde, molekulýar hasaplamadan hakyky derman taýýarlamak çenli ýol uzak. Ýöne bu maglumatlar gojiniň geljekde tebigy esasly kömekçi serişdeler hökmünde giňden peýdalanyp bilinjekdigini görkezýär.