Uky ýetmezçiligi saglyk üçin howply sekiz keseli döredip biler
Günde ýedi sagatdan az uklamak saglyga çynlakaý howp salýar. Terra neşiriniň ýazmagyna görä, beýnini öwreniji lukman Janaína Azevedo Santos Paçekonyň belleýşi ýaly, dowamly uky ýetmezçiligi sekiz howply keseliň ösüş töwekgelçiligini ýokarlandyrýar. Olar: ýokary gan basyş, ýürek tutmasy (infarkt), beýniniň gan damarlarynyň keselleri (insult), semizlik, süýji kesel, akyl sütemegi (demensiýa), depressiýa we alada bozuklygy.
Uky ýetmezçiligi stress gormonlarynyň we maddalar çalşygyň kadalasmasyny bozýar. Şeýle-de, beden düzüminde öýjükleriň çişme ýagdaýyny (inflammasiýany) güýçlendirýär, gan basyşy ýokarlandyrýar we ýürek-damar ulgamynyň işine ýaramaz täsir edýär. Metabolizmiň bozulmagy we insuliniň öndürilmegindäki näsazlyklar semizlik bilen süýji keseliniň ýüze çykma howpuny artdyrýar.
Mundan başga-da, dowamly uky ýetmezçiligi nerw ulgamynyň yzygiderli dartgyn ýagdaýda işlemegine sebäp bolýar. Bu bolsa psihiki saglygyň ýaramazlaşmagyna, ýatkeşligiň we ünsüň peselmegine eltýär. Lukmanyň bellemegine görä, ýeterlik uklamýan adamlar köplenç gündizki mahallar ukluly bolýar we olaryň reaksiýalary haýallaýar. Munuň özi ýol heläkçilikleriniň we iş ýerindäki betbagtçylykly ýagdaýlaryň ýüze çykma howpuny artdyrýar.
Uky hilini ýokarlandyrmak üçin lukman birnäçe maslahat berýär:
-
her gün şol bir wagtynda ýatmaga endik ediň
-
gijelerine telefon we beýleki elektron enjamlar bilen meşgullanmakdan saklanyň
-
otagda garaňkylygy we asudalygy üpjün ediň
