Deňize çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň üçünji BMG konferensiýasy: kynçylyklary, maksatnamalary we ösüş mümkinçilikleri

Konferensiýa barada umumy maglumat

Üçünji BMG konferensiýasy BDEÝBÖ üçin geçirilen ösüşiň bahalandyrylmagy, häzirki wagtda ýüze çykýan kynçylyklaryň ara alnyp maslahatlaşylmagy we bu ýurtlara goldaw bermek üçin täze başlangyçlaryň işlenip düzülmegi maksady bilen geçirildi. Bu çärede 40-dan gowrak BDEÝBÖ, halkara guramalary, maliýe edaralary we hünärmenler wekilleri gatnaşdy.

Konferensiýanyň esasy maksady – BDEÝBÖ meselesine dünýä derejesinde has uly üns çekmek we durnukly hem integrirlenen ykdysady modeliň döredilmegi üçin halkara hyzmatdaşlygyny güýçlendirmek.

Deňiz ýoly bolmadyk ýurtlaryň esasy kynçylyklary

• Transport we logistika päsgelçilikleri: BDEÝBÖ portlara çykmak üçin transit ýurtlaryna bagly bolup, bu hem daşamagyň gymmatlaşmagyna we yza galmagyna sebäp bolýar.

• Bazarlar bilen çäklendirilen aragatnaşyk: Geografik päsgelçilikler sebäpli halkara söwdasyna gatnaşmak kynlaşýar.

• Infrastruktura ýetmezçiligi: Transport koridorlarynyň, ammarlaryň we logistika desgalarynyň az ösmegi ykdysady ösüşe päsgel berýär.

• Global ykdysady we klimat üýtgemelerine duýgurlyk.

Konferensiýada ara alnyp maslahatlaşylan esasy maksatnamalar we başlangyçlar

1. Transport we tranzit infrastrukturasynyň ösmegi

   Esasy mowzuklaryň biri BDEÝBÖ we goňşy ýurtlardaky portlary baglanyşdyrýan transport koridorlarynyň gowulandyrmagy boldy. Munuň içine girýär:

   • Ýollaryň, demir ýollarynyň we transport düzümleriniň gurlup-özgerdilmegi.

   • Demir ýol, awtomobil we derýa ýoluny birleşdirýän multimodal daşalmalar.

   • Transit we gümrük resminamalarynyň optimizasiýasy.

   BMG bu ugurda maýa goýumlary goldamak we sebitara gepleşikler üçin platformalar döretmek üçin tagallalary dowam etdirýär.

2. Ykdysadyýetiň dürli ugurlarda ösdürilmegi

   Konferensiýa, BDEÝBÖ-iň ykdysadyýetiniň belli bir önüme baglylygyny azaltmagyň we daşarky täsirlerden goralmagyň möhümdigini tassyklady. Esasy üns berildi:

   • Senagat we gaýtadan işlemek pudagynyň ösmegine.

   • Hyzmatlar, şol sanda syýahatçylyk we maglumat tehnologiýalary pudagyna.

   • Kiçi we orta telekeçiligiň maliýe, bilim bilen üpjünçiligi arkaly goldanylmagyna.

3. Institutlarda ukyplaryň güýçlendirilmegi

   Halkara söwda ulgamyna doly goşulyşmak we ýerli dolandyryşyň täsirini ýokarlandyrmak üçin hünärmenleriň taýýarlygy zerurdyr. Maksatnamalaryň içine girýär:

   • Gümrük işleri, logistika we halkara söwda boýunça hünärmenleri taýýarlamak.

   • Eksport goldaw merkezlerini döretmek.

   • Kanunçylygy kämilleşdirmek we geňeşmeleri ýeňilleşdirmek.

4. Durnukly ösüş we klimat üýtgemelerine uýgunlaşmak

   Konferensiýa gatnaşyjylar BDEÝBÖ-iň klimat üýtgemelerine duýgurlygyny nygtadylar we ýaşyl tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyny ileri tutdular. Başga çäreleriň arasynda:

   • Täzelenýän energiýa çeşmelerine goldaw bermek.

   • Suw serişdelerini goramak we ýerüsti gury ýerleri guratmanyň öňüni almak.

   • Klima durnuklylygyny döwlet strategiýalaryna goşmak.

5. Maliýe serişdelerine elýeterliligi gowulandyrmak

   Konferensiýada halkara fondlaryndan maliýe goldawyny giňeltmek, milli karz ulgamlaryny ösdürmek meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Bu ugurlar:

   • Infrastruktura we innowasiýa taslamalary üçin aýratyn karzlar we grantlar.

   • Daşary maýalary çekmek üçin töwekgelçilik kepillikleri.

   • Kiçi we orta telekeçilige maliýe elýeterliliginiň ýeňilleşdirilmegi.

Garaşylyşy ýaly netijeler we geljek perspektiwalary

Konferensiýada BMG agzalaryna we halkara jemgyýetçiligine ýörite maslahatlar berildi. Prioritetler arasynda:

• Halkara hyzmatdaşlygyny güýçlendirmek we sebitara integrasiýany ýokarlandyrmak.

• Durnukly transport koridorlaryny döretmek.

• Innowasiýalary we ekologiýa taýdan arassa tehnologiýalary goldamak.

• Dünýä jemgyýetçiliginiň BDEÝBÖ meselesine düşünjesini artdyrmak.

Konferensiýanyň esasy netijelerinden biri bu meseleleri yzygiderli gözegçilikde saklamak we strategiýalary döwrebaplaşdyrmak üçin yzygiderli ýygnaklary dowam etdirmekdir.

Üçünji BMG konferensiýasy deňize çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň aýratyn päsgelçiliklerini çözmekde döwletleriň, halkara guramalarynyň we telekeçilik toparlarynyň güýjüni birleşdirýän möhüm platforma boldy. Bu maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi geljek ýyllarda BDEÝBÖ-niň durmuş derejesiniň ýokarlanmagyna we dünýä ykdysadyýetine goşulyşmagyna ýardam eder.