Fizikçiler göz üçin howpsuz täze lazer görnüşini synap gördüler
Amerikan alymlary foton kristal strukturasy bolan ýüzüniň ýüzünden çykarýan lazeri (PCSEL) diodeterlik material bilen doldurylan görnüşde üstünlikli işjeňleşdirip bildiler. Bu enjam oturyk temperaturada we göz üçin howpsuz tolkun uzynlygynda işleýär. Bu lazer tehnologiýasynyň ösmeginde täze bir ädimdir.
Lazer — energiýany belli bir tolkun uzynlygyna eýe, ownuk we güýçli şöhle topuna öwürip bilýän enjam. Kämil lazerler dürli materiallaryň gatlaklaryndan emele gelýär. Köplenç lazeriň şöhlesi gatlaklara paralel ugurda çykýar. Emma dik ugurda çykan lazerler hem bar (vertical-cavity surface-emitting laser, VCSEL). Olar köp mukdarda öndürmek, kemçilikleri barlamak we has uzak möhlet işlemek üçin aňsat we arzan. Meselem, Face ID tehnologiýasy şeýle lazerlere esaslanýar.
Emma VCSEL-ler hem käbir kemçiliklere eýe: olaryň şöhlesi köplenç elips görnüşinde bolup, giň ýaýramagy bar. Şonuň üçin olar diňe gysga aralykda ulanmak üçin amatly. Mundan başga-da, güýçleri çäklidir we uzak wagtlap işleýän wagty gyzyp, şöhle aýratynlyklary peselýär. Şeýle hem, ýüz skanerlänlerinde ýokary güýje çykyp bilmeýärler, sebäbi şöhle tolkun uzynlygy adamyň gözüne zyýan ýetirip biler.
Alymlar bu meseläni çözmek üçin foton kristal gurluşly lazer (PCSEL) döretdiler. Bu lazeriň üstüne aýratyn foton kristal gatlagy goýulýar. Şonuň netijesinde şöhle ýokary ýagtylyga, kiçi ýaýramaga we golaý- golaý aýlanýan görnüşe eýe boldy. Şeýle hem, lazeriň tolkun uzynlygy 1,5 mikrometr bolup, gözüň suwuklygy tarapyndan siňdirilýär we kora zyýan ýetirmeýär. Geljekde PCSEL-ler VCSEL-den 100 esse güýçli işlemäge ukyply bolar.
Adatça PCSEL-iň içinde hawa boşluklary bolýar. Bu ýerlerden polupgeçiriji atomlar geçip, foton kristal gurluşyna zyýan ýetirip biler. ABŞ-nyň Illinoýs Uniwersitetiniň Inženerlik mekdebindäki alymlar bu boşluklary diodeterlik silikon dioksid bilen doldurmak bilen bu meseläni çözdüler. Netijede gurluş düzümi durnukly boldy.
Bu lazer oturyk temperaturada işleýär we 1,5 mikrometr tolkun uzynlygynda şöhle berýär. Bu barada alymlar IEEE Photonics Journal jurnalında makala ýazdylar. Täze lazerler lidar tehnologiýalarynda, awtonom ulaglarda, lazer bilen kesmekde we gyzgynlykda giňden ulanylar. Tehnologiýa heniz laboratoriýada bolsa-da, geljek 20 ýylyň içinde senagatda giňden öndürilip bilner diýip garaşylýar.
