Türkmenistanyň kanunçylygy boýunça erkekler we aýallar üçin sürüjilik şahadatnamasyny almagyň tertibi

Hukuk binýady

Sürüjilik şahadatnamasy bilen baglanyşykly meseleler şu kanunçylyk namalary bilen düzgünleşdirilýär:

• Türkmenistanyň «Ýol hereketi baradaky» Kanuny (Soňky üýtgetmeler bilen);

• Türkmenistanyň Administratiw düzgün bozmalary baradaky kodeksi;

• Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň, Içeri işler ministrliginiň degişli buýruklary we sanitar düzgünleri;

• Türkmenistanyň «Adam hukuklarynyň kepillendirilmegi baradaky» Konstitusiýalaýyn düzgünleri.

Bu resminamalara laýyklykda, sürüjilik şahadatnamasyny almakda erkekler bilen aýallaryň arasynda hiç hili diskriminasiýa ýa-da aýratyn talap ýokdur.

Sürüjilik şahadatnamasyny almak üçin talaplar

Sürüjilik şahadatnamasyny almak isleýän raýatlar (erkek ýa-da aýal) şu aşakdaky umumy talaplara laýyk gelmelidir:

1. Ýaş çägi

• Ýeňil awtomobil (B kategoriýasy) — iň az 18 ýaş;

• Traktor, oba hojalyk tehnikalary — 16 ýaşyndan başlap mümkin;

• Agyr tehnikalar we ýörite ulaglar üçin (C, D, E we ş.m.) — 21 ýaşdan ýokary.

2. Lukmançylyk kepilnamasy

Sürüjiniň saglyk ýagdaýy ýörite kesgitlenen sanitar-psihologik talaplara laýyk gelmelidir. Bu kepilnama:

• Arassa görme, eşitme we hereket endikleri;

• Psihiki we neşe ýa-da alkogol garaşlylygynyň ýokdugy;

• Hroniki näsazlyklaryň bolmazlygy ýaly şertleri öz içine alýar.

3. Okuw we synag

• Türkmenistanyň degişli sürüjilik mekdepleriniň birinde teoretiki we amaly okuwy tamamlamak;

• Döwlet awtoinspeksiýasy (DAI) tarapyndan geçirilýän iki derejeli synag:

  • Teoretiki synag (test görnüşinde);

  • Praktiki synag (amaly sürmek).

Erkekler bilen aýallaryň deň hukugy

Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 29-njy maddasyna görä:

"Türkmenistanyň raýatlarynyň hukuklary we azatlyklary jynsyna, milliýetine, gelip çykyşyna ýa-da jemgyýetçilik ýagdaýyna garamazdan deňdir."

Bu prinsip sürüjilik şahadatnamasyny almakda hem dolulygyna ýerine ýetirilýär. Aýallar üçin aýratyn päsgelçilik ýok. Şeýle hem, aýal sürüjileriň awtoulag dolandyrmagy ýa-da ýol hereketine gatnaşmagy üçin hiç hili kanuny gadaganlyk ýokdur.

Zerur resminamalar

Sürüjilik şahadatnamasyny almak üçin şu resminamalar tabşyrylýar:

1. Arza;

2. Pasport (şahsyýet resminamasy);

3. Lukmançylyk kepilnamasy;

4. Okuw merkezinden şahadatnama (okap gutarandygyny tassyklaýan);

5. Töleg resminamasy (döwlet tölegi);

6. Surat (adaty talaplara laýyklykda).

Synagdan geçme we netije

DAI tarapyndan geçirilýän synagdan geçmek bilen, raýat şu aşakdaky ýagdaýlara görä hukuk gazanýar:

• Teoretiki synagdan geçilmese — bir aýdan soň täzeden synanyşmaga mümkinçilik;

• Praktiki synagdan geçilmese — täzeden taýýarlanyp synaga gatnaşmak mümkinçiligi.

Başaraly geçen ýagdaýynda, döwlet tarapyndan şahsy sürüjilik şahadatnamasy (plastik kart görnüşinde) berilýär.

Nädogry düşünmeler we düşündiriş

Käbir ýagdaýlarda jemgyýetde aýallaryň sürüjilik hukugy bilen baglanyşykly nädogry garaýyşlar ýaýrap bilýär. Emma Türkmenistanyň kanunçylygynda aýallara degişli çäklendirmeler, aýratyn talaplar ýa-da rugsatsyzlyk ýokdur. Döwlet organlarynyň resmi görkezmelerinde hem bu aç-açan beýan edilýär.

Türkmenistanda sürüjilik şahadatnamasyny almak üçin erkekler bilen aýallar kanun taýdan deňhukuklydyrlar. Talaplar hemmeler üçin deňdir we her bir raýat kanuny şertleri berjaý edip, şahsy ukybyna görä sürüjilik şahadatnamasyny alyp biler.

Hukuk, saglyk we okuw bilen baglanyşykly şertleri doly ýerine ýetirýän raýat üçin ýol açykdyr. Şeýle-de Türkmenistanda sürüjilik şahadatnamasyny almak üçin kurslara e.gov.tm döwlet hyzmatlar portaly arkaly onlaýn ýazylmak mümkinçiligi döredilendir. Bu hyzmat raýatlara öýden çykmаzdan, isleýän kategoriýasyny saýlamaga, zerur maglumatlary doldurmaga we okuw üçin töleg etmäge mümkinçilik berýär. Ýazgy e.gov.tm portalyndaky "Awtomobil mekdepleriniň birleşigi" bölüminde elýeterlidir.

Ulanyjylar sürüjilik şahadatnamasynyň bäş kategoriýalarynyň birini saýlap bilerler: B, BC, C, D ýa-da E. Okuw bahasy saýlanan kategoriýa we kursuň dowamlylygyna baglylykda üýtgeýär.

Töleg "Altyn Asyr" ulgamynyň bank kartlary bilen amala aşyrylýar:

• B - 2.5 aý - 140 sagat - 580 TMT
• B-C - 3.5 aý - 200 sagat - 748 TMT
• C - 1.5 aý - 116 sagat 482 TMT
• D - 2 aý - 100 sagat 440 TMT
• E - 1.5 aý - 60 sagat 390 TMT.

Kurslara ýazylmak üçin pasportyň nusgasy, lukmançylyk kepilnamasy we suratlar ýaly birnäçe resminamalary ibermek zerurdyr. Portal bu resminamalary elektron görnüşde ýüklemäge mümkinçilik berýär, bu bolsa amaly ep-esli ýeňilleşdirýär: e.gov.tm/service/awtomekdep