"Gün Aktivliginiň Ýokarlanmagy: Alymlar Duýduryş Berýär"
2025-nji ýylyň awgust aýynyň 29-na Gün ýüzünde güýçli ýalpyldawyk — M1.1 derejesindäki Gün ýalpyldawygynyň ýüze çykandygy habar berildi.
Bu barada Russiýanyň Gün geofizikasyna degişli barlag merkezi bolan "Hökümet Geofizika Instituty" (FGİP) TASS habar gullugyna mälim etdi.
Institutdan berlen maglumatda:
"Sag 07:16-da (Moskwa wagty bilen) dowamlylygy 9 minut bolan M1.1 derejesindäki ýalpyldawyk hasaba alyndy" — diýilýär.
Şeýle-de, Gün astrofizikasynyň laboratoriýasy (IKİ RAN) hem-de Sibir sebitindäki Gün we kosmos gözleg merkezleri (ISZF SO RAN) tarapyndan 29-njy awgustda güýçli ýalpyldawyklar bolup biljekdigi we olaryň Ýere täsir etme ähtimallygynyň ýokarydygy nygtaldy.
Gün ýalpyldawyklarynyň klassifikasiýasy
Gün ýalpyldawyklar röntgen şöhleleriniň güýjüne görä bäş dürli derejä bölünýär: A, B, C, M we X.
-
A derejesi iň pes güýçde bolup, onuň A0.0 derejesi Ýeriň orbitasynda 10 nanowatt/kw.m derejesindäki şöhlelenmä gabat gelýär.
-
Her bir növbätçi derejä geçilende şöhlelenmäniň güýji 10 esse ýokarlanýar.
M-klassyna degişli ýalpyldawyklar orta güýçli hasaplansa-da, olaryň hem beýik gün plazma zyňyndylary bilen utgaşmagy mümkin. Bu plazma bulutlary Ýeriň atmosferasyna ýetende magnit tupanynyň döremegine sebäp bolup biler.
Atmosfera we geomaňyt wakalarynyň gatnaşygy
Awgust aýynda Amerikaly alymlar tarapyndan geçirilen gözleglere görä, Ýeriň ýokary gatlagyndaky kömürturşy gazynyň (CO₂) ýokarlanmagy geomaňyt tupançyklarynyň Ýere ýetirýän täsiriniň üýtgemegine sebäp bolýar. Bu ýagdaý müňlerçe orbitadaky enjamlaryň işine täsir ýetirip biler.
Ylmy jemgyýet tarapyndan öňden bäri duýdurylyşy ýaly, magnit tupançyklarynyň Ýere edýän täsiriniň barha güýçlenýändigi bellendi.
