Damar kesellerinden goranmagyň baş esasy endikleri atlandyryldy BMC: dört endik aterosklerozyň döreme töwekgelçiligini ep-esli peseldýär

Yzygiderli bedenterbiýe bilen meşgullanmak, çilim çekmekden ýüz öwürmek, alkogolyň ölçegli kabul edilmegi we deňagramly iýmitlenmek – bularyň hemmesi baş we boýnu gan bilen üpjün edýän şah damarlarynda plýaklaryň döreme howpuny ep-esli peseldýär. Şeýle netijä Hytaýyň Fuwai hassahanasynyň alymlary geldiler. Olaryň ylmy barlaglarynyň netijeleri BMC Public Health žurnalynyň sahypasynda çap edildi.

Iýul 24, 2025 - 08:38
Damar kesellerinden goranmagyň baş esasy endikleri atlandyryldy BMC: dört endik aterosklerozyň döreme töwekgelçiligini ep-esli peseldýär
BOKEH STOCK/Shutterstock/FOTODOM

Barlagda ýürek-damar kesellerine duçar bolma howpy ýokary bolan 43 müňden gowrak ulular baradaky maglumatlar seljerildi. Damarlarynda eýýäm plýak tapylan adamlar barlaga goşulmady. Uparticipantler diýen ýaly iki ýylyň dowamynda lukmançylyk gözegçiliginde boldular we şah damarlarynyň ultrases barlaglaryny yzygiderli geçirdiler.

Alymlar dört sany durmuş endiginiň täsirini seljerip gördüler:

  • çilim çekmezlik,

  • sagdyn iýmitlenmek,

  • fiziki işjeňlik,

  • alkogoly ölçegli kabul etmek.

Bu endikleriň ählisi täze aterosklerotik plýaklaryň döreme howpuny ep-esli peseldýändigi bilen baglanyşykly bolup çykdy. Aýratynam çilim çekmeýänleriň we deňagramly iýmitlenýänleriň damarlarynda plýak döreme howpunyň iň pes bolandygy ýüze çykaryldy.

Alymlar ähli dört endige eýerýän adamlaryň plýak döreme töwekgelçiliginiň 36% pesdigini hasapladylar. Şeýle-de, bu sagdyn durmuş ýörelgeleri damar diwarlarynda çökündileriň peýda bolmagyny yza süýşürmäge kömek edýär. Alymlaryň bellemegine görä, bu ýagdaý ýokary töwekgelçilik toparyna degişli adamlar üçin aýratyn ähmiýetlidir.