RF alymlary ýüze çykardylar: ary zäheriniň esasy düzüm bölegi rak keseline garşy kömek edýär

RF Saglygy goraýyş ministrliginiň Blokhin adyndaky Onkologiýa Milli Lukmançylyk Ylmy-barlag merkeziniň alymlary, ary zäheriniň esasy düzüm bölegi bolan melittiniň rak keselleriniň bejergisinde ulanylyp bilinjekdigini ýüze çykardylar.

Okt 16, 2025 - 12:31
Okt 16, 2025 - 12:33
RF alymlary ýüze çykardylar: ary zäheriniň esasy düzüm bölegi rak keseline garşy kömek edýär

Bu barada “Gazeta.Ru” neşirine Blokhin adyndaky Onkologiýa merkeziniň onkogenomika laboratoriýasy habar berdi.

Melittin — ary zäheriniň esasy düzüm bölegi bolup, ýokary bioaktiwlige eýedir. Alymlar onuň rak keseliniň bejergisinde ulanylyşyny köp wagtdan bäri öwrenýärler. Hususan-da, laboratoriýada melittiniň süýt mäziniň rak öýjüklerine (hatda doksorubisin bejergisine durnukly öýjükler) ýetirýän täsiri, şeýle-de deriniň agressiw melanomasy, bagyr rak keseliniň (gepatokarsinoma) we beýni tümörü bolan glioblastoma öýjükleri boýunça täsiri öwrenilýär.

«Melittiniň az mukdarda ulanylýan konsentrasiýasynda, ol rak öýjükleriniň köpüsiniň apoptos — ýagny programmirlenen öýjük ölümi — arkaly ölmegine sebäp bolýar. Şol bir wagtyň özünde, rak däl öýjükler — meselem, adaty deri öýjükleri — olaryň köp bölegi (takmynan 85%-i) öz ösüşini we bölünmegini dowam etdirýär. Melittiniň öýjükleriň saýlanyp öldürilmegine ýetirýän täsiriniň esasynda, onuň molekulalarynyň diňe rak öýjükleriniň üstki gatlagynda ýerleşýän, emma sagdyn öýjüklerde bolmaýan ýörite reseptorlar bilen täsirleşmegi ýatýar» diýip, Blokhin adyndaky Onkologiýa merkeziniň onkogenomika laboratoriýasynyň işgäri Mariýa Kirpiçenko düşündirdi.

Laboratoriýada melittiniň organizm üçin toksikligini peseltmek maksady bilen onuň dürli nanostrukturalara gaplanyp, organizme ýetirilişini ýeňilleşdirýän usullar işlenip düzüldi.

«Laboratoriýamyzda geçirilen barlaglar melittiniň deri, aşgazan, bagyr, içki saglaýyş mäzleri we beýni öýjüklerinden alnan rak öýjükleriniň ösüşini ep-esli derejede basyp bilýändigini görkezdi. Melittiniň umumy toksik täsiriniň pes bolmagy — ýagny onuň daşamasy üçin degişli baglanyşyk ýa-da gaplama arkaly ýowuzrak täsirleriniň öňüniň alynmagy — bilen, geljekde dürli görnüşli adam rak keselini bejermek üçin täze derman serişdeler toparynyň döremegi mümkin» diýip, gözleg işiniň ýolbaşçysy Anna Luşnikowa belledi.