Ýürek näsazlygynyň esasy sebäpleri: lukman ýürek howpy barada gürrüň berdi
Alnyp alynan ýürek näsazlyklary — bu ýüregiň klapan ulgamynda ýa-da uly damarlarynda ýüze çykýan gurluş we funksiýa bozulmalarydyr. Olar ömrüň dowamynda dürli patologik ýagdaýlaryň netijesinde emele gelýär. Ýürek dogabitdi näsazlyklaryndan tapawutlylykda, olar embriogenez döwri bilen bagly bolman, sekiz sebäbiň täsiri bilen emele gelip biler diýip, “Medisina” (akademik Roýtbergiň klinikasy) paýdarlar jemgyýetiniň kardiology Ýewgeniý Kokin aýtdy.
«Alynan ýürek näsazlyklarynyň esasy sebäpleriniň biri — rewmatik gyzgynlykdyr. Bu ýagdaý orta we pes girdejeli ýurtlarda iň köp duş gelýän sebäpdedir. Rewmatizm, esasanam mitral we aortal klapanlaryň dowamly çişmegine, olaryň galyňlaşmagyna, birleşmegine we netijede stenoz ýa-da ýetmezçilik görnüşinde bozulmagyna getirýär. Ikinji sebäp — ýokanç endokarditdir. Bu endokardyň we klapanlaryň ýokançly zeperlenmesi bolup, köplenç stafilokoklar ýa-da streptokoklar sebäpli ýüze çykýar. Ol klapanlaryň perforasiýasyna, ýürek hordalarynyň ýarylmagyna, absessleriň döremegine we klapan ýetmezçiligine sebäp bolup biler» diýip, lukman belledi.
Ýene bir töwekgelçilik faktory — damarlaryň üýtgemeleridir, meselem, orta stenozy, bu ýagdaý köplenç garry adamlarda ýüze çykýar.
«Dördünji sebäp — ateroskleroz we arterial gipertoniýa bolup, olar orta köküsiniň giňelmeginiň we klapanlaryň ýapylyşynyň bozulmagynyň netijesinde aortal ýetmezçiligiň ösmegine getirýär. Bäşinji sebäp — birikdiriji dokuma ulgamynyň sistemali keselleridir (meselem, sistemaly gyzyl gurçuk, rewmatoid artrit, Behçet keselidir), olar klapanlarda ýörite däl çişme (Líbman-Saks endokarditi) döredip biler. Elbetde, döş kellesiniň şikesleri hem klapanlara ýa-da damarlara zeper ýetirip biler (meselem, aortal klapanyň ýa-da orta diwarynyň ýarylmagy). Ýedinji sebäp — ýürek operasiýalaryndan ýa-da kateterizasiýadan soňky gaýraüzülmelerdir. Ahyrynda, kardiomiopatiýa hem patologiýanyň döremegine sebäp bolup biler» diýip, lukman aýtdy.
Kliniki alamatlar näsazlygyň görnüşine, ýerleşişine, gan aýlanyş bozulmalarynyň derejesine we ýürek myşsasynyň öwezini dolmak mümkinçiliklerine baglydyr. Başlangyç basgançaklarda ýürek näsazlygy alamatsyz geçip, diňe stetoskop arkaly diňlemede ýa-da ýüregiň UZI barlagynda tötänleýin ýüze çykarylýar.
«Alnyp alynan ýürek näsazlyklarynyň umumy alamatlary: dem gysma, aritmiýa, döşde agyry, kellesiniň aýlanmagy we huşuň ýitmegi, aýaklarda çiş, ýadawlyk. Bu keseller — wagtynda anyklanyp, hemaýat edilmedik ýagdaýynda ýürek ýetmezçiligine, aritmiýalara we hatda ýüregiň togtamagyna sebäp bolup bilýän çynlakaý patologiýadyr. Emma ir anyklanylanda we dogry bejergi usullary (derman ýa-da hirurgiki) ulanylanda, köp halatda keseliň netijesi ep-esli gowulaşýar» diýip, lukman jemledi.
